ANKARA – Meclis Genel Kurulu’nda AKP ve MHP ortaklığıyla getirilen seçim kanun teklifinin görüşmelerinde muhalefet yasalarla oynanarak, seçim kazanmanın hedeflendiğini vurguladı. CHP'li Sezgin Tanrıkulu, AKP'ye "Tarihe gömüleceksiniz" diye seslendi.
AKP ve MHP ortaklığıyla getirilen “Seçimi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”nin maddelerinin görüşmeleri Meclis Genel Kurulu’nda devam ediyor.
Muhalefet partilerinin seçim kanuna dair verdikleri önergelerin görüşülmesiyle devam eden Genel Kurul’da Halkların Demokratik Partisi (HDP) Antep Milletvekili Mahmut Toğrul söz aldı.
‘BARAJLARI YIKTIK’
Seçim kanun teklifinin birinci maddesine dair konuşan Toğrul, “1'inci madde ne öneriyor? Seçim barajını yüzde 10'dan yüzde 7'ye çekeceklermiş. Bakın, seçim barajıyla bu ülkedeki halkın önemli oranda oyunun sandığa yansımasının engellediği dönemde, maalesef, bu zatı muhteremlerin gıkı çıkmamış. 2002 seçimlerinde 19 parti seçime katılıyor; AKP yüzde 34,28 alıyor, 363 vekil alıyor; CHP ise yüzde 19,38'le 178 vekil alıyor. 2 parti Meclise giriyor, oylarının toplamı yüzde 53; oyların yüzde 47'si maalesef sandığa yansımıyor. Bugün baraj yerle bir olmuş, Halkların Demokratik Partisi, dostları, Kürtler, Aleviler, mütedeyyinler bir araya gelmişler, 7 Haziran’da çoğulcu ve yerinden yönetimi esas alan bir paradigma geliştirmişler, kurduğunuz barajı yerle bir etmişler” hatırlatmasında bulundu.
‘KARŞINIZDA İTTİFAK OLUŞMASIN DİYE YASALARLA OYNUYORSUNUZ’
Gerçekten demokrasi savunuluyorsa seçim barajının yüzde 1 ya da 3’e düşürülmesi gerektiğini dile getiren Toğrul, “Demokratik ülkelerde en yüksek seçim barajı nerede var? Yüzde 7'ye düşürseniz de yine rekor Türkiye'de olacak, en yüksek seçim barajı Türkiye'de olacak. Oturmuşsunuz, bir dizayn yapmışsınız. Ne yapmışsınız? İttifakları dün faydalı görmüşsünüz, ittifak olması için kendiniz çaba göstermişsiniz; bugün ittifaklar bir araya gelmesin, karşınızda bir ittifak oluşmasın diye ha bire seçim yasalarıyla oynuyorsunuz” diye konuştu.
‘BARAJ KALDIRILSIN’
AKP ve MHP’nin sandıkla, seçim hileleriyle ve seçimde güvensizlik yaratarak sandığa girmeyen oyu almak istediğinin altını çizen Toğrul, “Sandığa oy girmedikçe siz asla ve asla kazanamayacaksınız. Çöküşe geçen her parti, sizin gibi, seçim yasalarıyla oynamaya kalktı, hepsinin sonu tarihin çöplüğü oldu. Emin olun, sizler de bu mühendislikle, bu siyasi seçim çalışmasıyla asla muktedir olamayacaksınız. Eğer muktedir olmak istiyorsanız, önce bu ülkede adaleti, hukuku egemen kılın; önce bu ülkede yok ettiğiniz hukuku tekrar tesis edin. AKP, MHP artık Kürtlerden, Alevilerden, demokratlardan, mütedeyyinlerden oy alma şansına sahip değildir. Ben, bizim önerdiğimiz gibi, barajın kaldırılmasını öneriyorum” dedi.
‘BEN YAPTIM OLDU’ HUKUKU VAR
Birinci madde üzerinde söz alan Candan Yüceer de “Son on yılda özgürlüklerin en çok gerilediği 2 ülkeden 1'i. Keyfî kararlarla, kararnamelerle ülkenin demokrasi seviyesini her geçen gün aşağı çeken, yirmi yıl boyunca siyaseti dizayn etme anlayışıyla siyasi partiler seçim kanunlarında 221 değişiklik yapan iktidar, şimdi de desteği göremeyince yeni bir değişiklik teklifi için harekete geçiyor. Kim için? Halk için mi, demokrasi için mi? Yo, hayır, tek adam için oluşturulmuş bir hukuk, ‘ben yaptım oldu’ hukuku, ‘iktidara giden her yol mübahtır’ hukuku” ifadelerini kullandı.
‘SANDIKLARA MÜDAHALE İLE SEÇİM KAZANILMAK İSTENİYOR’
Geçen seçim alamayacağı için iktidar blokunun seçim kanunuyla oynadığını dile getiren Yüceer, “Mühürsüz oy pusulalarını geçersiz sayan, kaybettikleri seçimi tekrarlatan AKP, şimdi de ülkedeki tüm ilçe ve seçim kurullarını değiştirmeyi hedefliyor. Ne yapıyor? Kıdemli vekil istemiyor. Ne istiyor? Kuradan çıkan vekil istiyor. Neden? Çünkü kıdem gibi objektif, değerlendirilebilir, anlaşılır bir yöntemi değil, ne istiyor? Kura gibi şüphe uyandırabilecek bir yöntemi belirliyor. Otoriter ittifakın büyük ve küçük ortağı seçimi sandıkta kazanamadığını görüp sandıklara müdahale ederek seçimi kazanmak istiyor ama kusura bakmayın, o niyetiniz de tıpkı İstanbul'da olduğu gibi kursağınızda kalacak” dedi.
İlk madde üzerinde muhalefet partileri tarafından verilen 3 değiştirme önergesi AKP ve MHP oylarıyla reddedildi.
‘BARAJIN SIFIRLANMASI GEREKİR’
İkinci maddeye dair verilen önerge üzerine söz alan HDP Ankara Milletvekili Filiz Kerestecioğlu, oy veren tüm yurttaşların nitelikli temsili için barajın sıfırlanması gerektiğini belirtti. Demokrasinin yerel siyaseti güçlendirmekten geçtiğini ifade eden Kerestecioğlu, ekledi: “Görüştüğümüz kanun ise demokratik bir seçime ya da temsile hizmet etmek için değil, iktidarı nasıl korurum anlayışıyla yapılmış bir seçim mühendisliği. Daha çok, seçimlere ittifaklar hâlinde girecek partileri etkileyecek 2'nci madde değişikliğiyle seçim bölgelerinde vekil seçimi için oy hesabı artık, ittifakından toplam oyu üzerinden değil, her partinin kendi oyu üzerinden yapılacak. Bir örnekle açıklarsak: Eski sistemde ittifaklar seçime girdiğinde aldıkları toplam oy partilere dağıtılıyor ve vekil sayısı buna göre belirleniyordu; şimdi ayrı ayrı partilerin oyuna bakılacak, vekil fazla oy alan partiye gidecek. Mesele, özellikle küçük partilerin ve onlara oy veren seçmenin aslında temsilini engellemek. Dolayısıyla, biz bunun adına ‘demokrasi’ demiyoruz, 'iktidarı her koşulda nasıl sürdürürüm'ün reçetesini aramak’ diyoruz.”
MUHALEFETE UYARI
Bunun yanı sıra asıl korunması gerekenin seçim güvenliği olduğunun da altını çizen Kerestecioğlu, “Getirilen düzenlemeyle seçim kurullarının yapısı tümden değiştiriliyor. Tüm muhalefet partilerinin seçmen iradesini garanti altına alabilecek seçim güvenliği için birlikte ve ciddi bir şekilde hareket etmesi gerekiyor” diye belirtti.
CHP İstanbul Milletvekili Onursal Adıgüzel de, iktidarın 4 yıl önce değiştirdiği seçim yasasına atıfta bulunarak, “Dört yıl önce bu yasa çıktığı zaman burada destekleyenler bugün, yasa ayaklarına dolaştığı için değiştirmek istiyor. 2019 seçimlerinde siyaset mühendislikleri geri teptiği için yasayı değiştirmeye çalışıyorlar. Sizin nasıl ‘ak’ dediğinize ‘kara’ dediğinizi çok iyi biliyor, sizin nasıl ‘dost’ dediğinize ‘düşman’ dediğinizi çok iyi biliyor, sizin kimlerle kol kola yürüdüğünüzü çok iyi biliyor” şeklinde konuştu.
‘NE YAPARSANIZ YAPIN BOŞ’
AKP’de hesabın bitmeyeceğini aktaran Adıgüzel, “Kafalarındaki ajanda şu: ‘Acaba demokrasi güçlerini, 6 partiyi nasıl dağıtırız? Ne yaparsanız yapın boş, ne söylerseniz söyleyin boş çünkü sizin artık sokağa çıkıp söyleyecek tek bir sözünüz bile yok. Bugün açlık sınırı 5 bin liraya dayanmış, bugün yoksulluk sınırı 16 bin lirayı geçmiş; biz neyi konuşuyoruz: Acaba Adalet ve Kalkınma Partili milletvekilleri ile Milliyetçi Hareket Partili milletvekillerinin koltuklarını kurtarabilir miyiz? Eğer ‘Böyle bir şey yok’ diyorsanız hodri meydan. Varsa içinizde bir babayiğit, inelim Kızılay'a” dedi.
‘SİZ DE ÇUKURA DÜŞECEKSİNİZ’
İYİ Parti Milletvekili Şenol Sunat da iktidar ve ortağına yüklendi. İktidar ve ortağının tarihe hukuk tanımazlar olarak geçmeyi hak ettiğini dile getiren Sunat, “Türk siyasi tarihi hukuk tanımaz bu otoriter zihniyetinizi büyük bir utançla hatırlayacaktır. Kısaca, siyasi mevcudiyetlerinin zora girdiğini gören iktidar koalisyonu şahsi, siyasi çıkarları uğruna Türk demokrasisine yeni bir kara leke sürmeye hazırlanmaktadır. Millet iradesini yok sayan ve yalnızca seçim kazanma ihtirasıyla seçim yasaları üzerinde karanlık oyunlar oynamaya kalkışan her iktidar çukura düşer sayın milletvekilleri ve düşeceksiniz” dedi.
‘AHLAKSIZ BİR TEKLİF’
Getirilen kanun teklifinin demokrasi ve siyaset ahlakına uygun olmadığını söyleyen CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu, teklifi “ahlaksız bir teklif” olarak yorumladı.
Siyasetin ahlakına ve siyasetin teamüllerine aykırı bir şey hazırlandığının altını çizen Tanrıkulu, “2002'den bu yana, Parlamentoda milletvekilliği yapmış AKP'li milletvekilleri var, siz değil miydiniz bu yasalarla Parlamentoya giren? Siz değil miydiniz partiniz kapatıldığı zaman, Anayasa Mahkemesi tarafından kapatıldığı zaman ve hukuka aykırı bir şekilde kapatıldığı zaman, grup kurarak, sadece grup kurarak Parlamentoya giren sizler değil miydiniz? Yirmi yıldır iktidardasınız, ne değişti peki, neden bu kuraldan vazgeçiyorsunuz yirmi yıllık iktidarınızdan sonra?” diye sordu.
‘İKTİDAR OLDUNUZ, ZALİM OLDUNUZ’
“Bu mudur sizin demokrasi anlayışınız?” diye soran Tanrıkulu, “İktidar oldunuz ve zalim oldunuz, zalim; aynı şekilde, zalim oldunuz. Siyasi partilerin siyasete katılma hakkına aykırıdır. Bu yöneldiğiniz hukuk dışılıkla, demokrasi dışılıkla siz tarihe gömüleceksiniz” dedi.
İkinci madde üzerine verilen 3 önerge de AKP ve MHP oylarıyla reddedildi.
‘ÖRGÜTLENME SÜRECİ YOK EDİLMEK İSTENİYOR’
Üçüncü madde üzerine söz alan HDP Ağrı Milletvekili Abdullah Koç ise, seçime girecek partilerin 41 ilde örgütlenmesinin sağlamasının esas alınmasına dair düzenlemeye ilişkin konuştu. Koç, “Yani siyasi partilerin en az 41 ilde örgütlenmesi lazım, bu zaruret hâlidir ve bir de il örgütlerinde de en az 1/3 oranında bir örgütlenmenin olması gerekiyor. Bu örgütlenme dahi mali açıdan ve örgütlenme açısından gerçekten çok ciddi zorlukları beraberinde getiren bir yapı. İşte, tam da bu noktada AKP ve MHP bu düzenlemeyle oy hesabı yapmak ve mevcut olan örgütlenme sürecini yok etmek amacıyla bu kanun teklifini getirmiş bulunmaktadır” diye kaydetti.
‘PANİK YASASI’
Getirilen teklifle örgütlenme özgürlüğünün kısıtlandığını aktaran Koç, şöyle devam etti: “Siz grup kurmak suretiyle, Türkiye Büyük Millet Meclisine bu şekilde gelebildiniz. Bakın, bizim bu önergede ileri sürmüş olduğumuz diğer bir husus ise 100 bin kişinin imzasıyla aynı zamanda bir siyasi parti hiçbir koşul aramaksızın seçime girebilmesi gerektiğini biz bildiriyoruz. Neden böyle diyoruz? Çünkü 100 bin kişinin imzasıyla, bugünkü koşullarda, bir kişi Cumhurbaşkanı adayı olarak belirleniyor ve yarışa bu şekilde girebilme hakkına sahip oluyor. Bu yasa aynı zamanda bir panik yasasıdır” dedi.
Genel Kurul seçim kanunu teklifinin maddelerinin görüşmeleriyle devam ediyor.