AMED - Hevserokê MED TUHAD-FED’ê Zekî Baran ji bo beşdarbûna çalakiyên li dijî tecrîdê ku dê li Amed û Wanê bên lidarxistin bang li her kesî kir û got: “Bawer im dê bi tekoşîn û xwedîderketina gelê kurd ev tecrîd jî bê şikandin.”
Rêberê PKK’e Abdûllah Ocalan ku 24 sal in di Girtîgeha Îmraliyê de ye û bi awayekî girankirî tê tecrîdkirin, 20 meh in xeber nayê girtin. Herî dawî 25'ê Adara 2021'ê de bi rya telefonê bi birayê xwe Mehmet Ocalan re axiviye. Heyeta Komîteya Pêşîgirtina Li Îşkenceyê ya Ewropayê (CPT) di navbera 20-29'ê îlonê de serdana Girtîgeha Îmraliyê kiribû, lê têkildarî rewşa Ocalan û her sê girtiyên din de tiştek bi raya giştî re parve nekir. Bereksê vê parêzerên Ocalan jî diyar kiribûn ku Ocalan hevdîtina bi CPT'yê re red kiriye.
Kongreya Civaka Demokratîk (KCD), Tevgera Jinên Azad (TJA), Partiya Heremên Demokratîk (DBP), Partiya Demokratîk a Gelan (HDP), Federasyona Komeleyên Hiqûqî û Piştgiriyê ya bi Malbatên Girtî û Hikumxwaran re ya Medê (MED TUHAD-FED), Komeleya Hiqûqnasên Ji Bo Azadiyê (OHD), Dayîkên Aştiyê jî têkildarî tecrîda sîstematîk a li ser Rêberê PKK'ê Abdûllah Ocalan diyar kirin ku dê 11 Kanûnê de li Amedê û di 12 Kanûnê de jî li Wanê çalakiyeke girseyî li dar bixin. Hevserokê MED TUHAD-FED’ê Zekî Baran têkildarî çalakiyên ku dê bên lidarxistin axivî.
‘PARADÎGMAYA OCALAN JI BO HEMÛ GELAN E’
Zekî Baran anî ziman ku paradîgmaya Rêberê PKK'ê Abdullah Ocalan ji bo hemû gelên bindest e û li dijî pergala serdestan e. Baran da zanîn ku taybetmendiya fikir û ramanên Ocalan ne ji bo kesekî/ê, komekê, malbatekê yan jî ne tenê ji bo gelên Kurdistanê ye, ji bo hemû gelên cihane ye û wiha domand: "Birêz Ocalan li ser hemû aloziyên pergala heyî nirxandin kir û fikir û ramanên xwe bi civake re parve kirin. Têkoşîna azadiyê ya gelê kurd ku 50 sal in berdewam dike jî, li ser vê taybetmendiyê ye. Di dîrokê de serhildanên kurdan her tim an bi navan an jî bi malbatan hatine pênasekirin. Taybetmendiya fikr û ramanên birêz Ocalan ew e ku ne bi malbat an jî kesekê/î tê penasekirin, bi hemû gelan tê penasekirin. Di nav cihanê de taybetmendiya gelê kurd jî heye, erdnîgariya kurdan ji Îskender heta Osmaniyan û heta roja me her tim hatiye binpêkirin û pelçiqandin. Hemû desthilatdaran planên xwe li ser erdnîgariya Kurdistanê kiriye. Gelê kurd bi tunekirinê re rû bi rû maye, lê bi saya paradîgmaya birêz Ocalan kurdan xwe ji nû ve nas kir. Têkoşîna gelê kurd ji bo hemû gelên bindest jî bû hevî."
‘ARMANCA TECRÎDÊ QÛT KIRINA PÊWENDIYA DI NAVBERA OCALAN Û GEL DE YE’
Baran bal kişand ser serhildana li Rojhilatê Kurdistan û Îranê jî û wiha pê dê çû: “Dirûşmeya 'jin jiyan azadî'yê ku di serhildana Rojhilatê Kurdistanê û Îranê de olan dide têkoşîna gelê kurd û fikir û ramanên birêz Ocalan bi vê civakê da fêmkirin. Li hemû cihanê jî jin nerazîbûna xwe ya li dijî pergalê bi vê dirûşmeyê tînin zimên. Ji ber vê fikir û ramanên birêz Ocalan ne tenê ji bo gelê kurd, ji bo hemû gelên Rojhilata Navîn û gelên cihanê bûye hêvî. 24 sal in tecrîdeke dijwar li ser birêz Ocalan tê meşandin. Ev tecrîd her çi qas bi awayekî fizîkî li ser birêz Ocalan bê meşandin jî armanca tecrîdê ew ku pêwendiya di navbera paradîgmaya birêz Ocalan û civakê de qut bike. Birêz Ocalan rêberê gelekî ye, ji ber wê hewce ye birêz Ocalan bi awayekî fizîkî azad be û li pêşiya vî gelî bimeşe. Her çi qas tecrîdê navbera birêz Ocalan û gel bi awayekî fizikî qut kiribe jî, lê bi fikir û ramanên xwe bi me re ye.”
‘LI DIJÎ KURDAN HEMÛ DIBIN YEK’
Baran, li ser bêdengbûna ji bo pêkanînê tecrîdê jî sekinî û got ku di warê tecrîdê û kurdan de hemû sazî û partî dibin. Baran destnîşan kir ku ji bo vê mînaka herî şênber jî şerê li Rojhilata Navîn e û ev tişt gotin: "Ne tenê Kurdistan, gava mijar dibe kurd û destkeftiyên kurdan, kurd li ser hîvê bin jî, dewleta Tirkiyeyê êrişa li dijî destkêftiyên kurdan ji xwe re wekî mafekî dibîne. Ji dema osmaniyan heta Komara Tirkiyeyê politikaya sereke li ser vê yekê hatiye meşandin.”
‘EW DOZA HEQÎQETÊ YE’
Di berdewama axaftina xwe de Baran bi lêv kir ku di pêkanîna tecrîdê de rola dewletên kapîtalîst jî heye û axaftina xwe wiha domand: “Di nav dewletên kapîtalîst de jî uû hêzên li dijî hev hene; Rusya û DYA. Lê îro ew bomberana li ser Rojava ku 10 ro jin berdewam dike bi hev re dikin. Endamekî hikûmeta Sûriyeyê jî bi awayekî zelal got, ‘Berî ku Tirkiye êrişî Rojava bike divê ji me, Rûsya û DYA'yê bigire.' Yanî dema mijar dibe kurd di qada navneteweyî de jî 2 hêzên li hemberî hev dibin yek. Ji ber ku li wir pergaleke li ser fikir û ramanên birêz Ocalan hatiye avakirin, li hev dikin. Ew jî dizanin ku heke fikr û ramanên birêz Ocalan di nav civake de bi goşt û hestî bibin, dê mafê jiyanê ji vê pergala kapîtalîzmê re nemîne. Ew jî dixwazin pêşiya vê bigrin. Ew doz doza heqîqetê ye, heqîqet tu carî nayê windakirin, weke avê dê biherike û rêya xwe bibîne.”
‘CPT CIDÎ NÊZ NABE’
Baran, têkildarî redkirina hevdîtina bi CPT'yê re jî axivî. Baran diyar kir ku CPT bi awayekî cîdî nêzî tecrîda li ser Ocalan nabe û helwesta CPT'yê wiha rexne kir: “CPT ji bo hevdîtina birêz Ocalan nehatiye Tirkiyeyê. Bi awayekî cidî nêz nabe. Îhtîmal heye ku birêz Ocalan, bi redkirina hevdîtinê li dijî vê helwest nîşan dabe. Lê CPT di demên berê de jî hat serlêdana li girtîgeha Îmraliye kir û tespîtên wê yên ji bo îşkenceyê jî hebûn, lê dîsa jî li Îmraliyê guhertuneke çênebe û CPT jî ev yek neşopand. Tevî ku yên sepanên tecrîdê dimeşînin rayedarên dewleta Tirkiyeyê ne jî, CPT dibêje em dê rapora xwe bi Tirkiyeyê re parve bikin û pişt re daxuyanî bidin. Wê deme çi wateya hatina wê û serlêdana wê heye? CPT, saziyeke navneteweyî ye, berpirsyariya wê heye ku aloziyan çareser bike, lê berpirsyariya xwe bi cih nayne. Helbet fikarên ji bo tendûristiya birêz Ocalan jî hene. 20 meh in tu agahî jê nayê standin. Tu agahî ji girtiyên din ên Girtîgeha Îmraliye de jî nayên standin. Bavê Veysî Aktaş çend roj berê jiyana xwe ji dest da, lê nehiştin Aktaş beşdarî merasîma cenaze ya bavê xwe bibe. Yanî li tevahiya Girtîgeha Îmraliyê tecrîdeke kûr heye. Lê bawer im bi tekoşîn û xwedîderketina gelê kurd dê ev tecrîd jî bê şikandin.”
‘BANGA JI BO LI ÇALAKIYA GIRSEYÎ’
Baran di dawiya axaftina xwe de ji bo tevlîbûna çalakiyên li dijî tecrîdê ku dê li Amed û Wanê bên lidarxistin bang kir: “12 mehê salvegera nobeda edaletê ya malbatên girtiyan ên li Wane ye. Malbatên girtiyan ji bo girtiyên nexweş û girtiyên ku înfaza wan hatiye şewitandin nobeda edaletê digirin. Berdana girtiyên nexweş jî girêdayî tecrîdê ye. Heke ev tecrîd rabe girtiyên nexweş jî dê bên berdan. Em ê jî ji bo salvegera nobeda edaletê ya malbatên girtiyan û tecrîdê di 11 mehê de li Amedê û di 12 mehê de jî li Wanê çalakiyeke girseyî li dar bixin. Banga me ji bo hemû kesen ku dibêjin em mirov in û xwedî wijdan in ev e beşdarî çalakiyê bibin. Yên ku derfetên wan hene li ku dibin bila bibin, bila bên tevlî van çalakiyan bibin, yên ku derfetên wan tune ne jî bila li dijî vê yekê nerazîbûna xwe nîşan bidin. Banga me ji hemû sazî, partî û bi taybetî jî ji bo gelê kurd e ku tevlî van çalakiyan bibin.”
MA / Mahmût Altintaş