Cizre'de yaşananlara sözcükleriyle ışık tuttu

img

ŞIRNAK – Cizre’deki yasak sırasında bulunduğu bodrumlarda hayatını kaybedenlerden biri olan Cizre Halk Meclisi Eşbaşkanı Mehmet Tunç’un cezaevinde bulunduğu süreçte ve kuşatma sırasında kaleme aldığı notlar, o günlere ışık tutuyor. 

Kürt sorununa dair başlatılan ‘çözüm süreci’nin sonlandırılması ile 2015-2016 yılları  arasında çatışmalara sahne olan kentlerden biri, Şırnak’ın 130 bini aşkın nüfuslu Cizre ilçesiydi. Kolluk birimlerinin sokak ortasında işlediği cinayetler, baskılar, gözaltı ve tutuklamaların fütursuz bir hal alması üzerine yaşadıkları mahallelerin girişlerine barikatlar kuran ilçe sakinleri, “özyönetim” ilan edip kurdukları meclislerle komünal bir yaşamın temellerini atmaya başlandı. Bu süreçte kentte uyuşturucu kullanımı, taciz, tecavüz ve fuhuş olayları yaşanmadı. 
 
Akabinde devlet yetkilileri ile HDP’li siyasetçiler arasında yapılan görüşmeler sonucu mahalle girişlerine kurulan bu barikatlar kaldırıldı, hendekler de dolduruldu.  Fakat kısa süre içerisinde yeniden gözaltı ve tutuklama furyasına girişildi. Bunun üzerine ilçe halkı yeniden mahalle girişlerine barikatlar kurup, hendekler kazınca Şırnak Valiliği tarafından ilçede 14 Aralık 2015’te ‘sokağa çıkma yasağı’ ilan edildi.
 
Kentin dünyayla bağlantısı kesilirken, binlerce asker ve polis de hakim tepelere ve bölgelere konuşlandırıldı. Koca bir kent günlerce abluka altına alınıp, tanklardan yapılan top atışlarıyla evler yerle bir edildi. Maruz kalınan bu saldırılar karşısında direnmeye karar verenlerden biri Cizre Halk Meclisi Eşbaşkanı Mehmet Tunç’tu. 
 
Saldırılar karşısında Cudi Mahallesi’nde bulunan bir evin bodrum katına sığınan Tunç ve beraberindekiler, kimyasal dahil ağır silahlarla kullanılarak katledildi.
 
KALEME ALDIKLARI KİTABA DÖNÜŞTÜ
 
Tunç’un, cezaevinde tutuklu bulunduğu süreçte ve ilçedeki yasak sırasında kaleme aldığı yazılar ve mektuplar, Haziran 2017’de Mezopotamya Yayınları tarafından “Bi Me Serbilind Bin” adıyla kitap haline getirildi. Tunç, kendisinden geriye kalan, Kürtçe kaleme aldığı bu notlar ve mektuplarında örgütlü bireyin nasıl olması gerektiğine ve direnişin sadece sokakta değil, yaşamın her alanında olması gerektiğine vurgu yapıyor. 
Tunç’un kaleme aldığı notlar ve mektuplarında yer alan bazı bölümler şöyle: 
 
“Bugün Cizre direnişinin 26’ıncı günü. Devletin topyekûn saldırıları devam ediyor. Medyada on binlerce asker, SAT komandoları, tank ve topçu ile 21’inci yüzyılın tüm teknolojisi ile Cizre'ye saldırmak için hazırlandığı geçiyor. Ama direnişin 15’inci gününde de devletin kendisi Cizre direnişine karşı başarısız olduğunu itiraf etti. Bu yüzden öfkelerini Cizre halkı üzerinden kusmak istiyorlar. Özellikle bu direnişin öncüleri olan kadınlar hedef alınıyor. Devlet Cizre'de ilerleyemiyor." 
 
'DİRENİŞİN ÖYKÜSÜ YENİDEN YAZILIYOR'
 
Çocuklarının geleceği için direnişi seçtiklerini dile getiren Tunç, yasağın 37’inci gününde de şunları kaleme almıştı: “...Bugün direnişin 37’inci günündeyiz. Bu saatten sonra ne olacağını bilemiyoruz. Bizler direniyoruz. Yıllardır zulüm gören Botan halkı için bir şeyler yapmak istedik. Umutlarımız var. Kürt Özgürlük Hareketi, 1977'den beridir uzun soluklu bir savaş veriyor. Bu direniş bayrağı nasıl ki Mazlumlardan, Agitlere ulaşmışsa, onlardan da bize ulaştı. Cizre'de ki misyonumuz da şuan budur. Bizler çocuklarımızın geleceği için direniyoruz. Bizler mevcut olanın değişmesini istiyoruz. İnsanların istedikleri şekilde köylerde ve şehirlerde yaşamasına izin vermiyorlar. Bu yüzden göçmen yaşama artık yeter diyoruz. Artık kimsenin bu devlete güvenmemesi gerekir. Nasıl ki Ermeni, Asuri ve Keldani halkları yok edildi, şimdi de Kürt halkı yok edilmek isteniyor. Bu devlete karşı halk umudunu yitirmiştir. Geçen yıl, ‘Bizler liberal olan kişilere benziyoruz. Bundan dolayı gençlerimiz arkamızda gelirse bizler daha da güçleneceğiz’ demiştim. Nasıl ki bu direniş atalarımızdan bize kalmışsa, bizler de bu mücadeleyi kaldığı yerden devam ettireceğiz. Direnişin öyküsü yeniden yazılıyor. Unutulmuş bir halkın aklında, dirilişten sonraki gün kurtuluşa bir köprü inşa eder."  
 
‘CİZRE’DE BİR SOYKIRIM GERÇEKLEŞTİRİLİYOR’
 
Mehmet Tunç, arkadaşlarıyla bodrum katında bulunduğu esnada ise şunları kaleme aldı: 
 
"Burada yaşananları anlatabilmek için burada olmak lazım. Başlangıçta 3-4 yaralımız vardı ve onların güvenliği için başka bir bodruma götürdük. Bulunduğumuz adresi verdiğimiz için o bodrum bombalandı. Bazıları da o zaman yaralandı. Su almaya giden bir çocuk hedef alınarak vuruldu. Şimdi toplamda 29 yaralı var. Ama ne yazık ki biz tedavi etmesini bilmediğimiz için yaralılardan 4 kişi yaşamını yitirdi. Şimdi battaniyenin içinde bizimle birlikteler. Burada bulunanların hepsi açılan ateş sonucu yaralandı. Bu yaralılardan 2 çocuğun durumu ağır. Bundan birkaç gün önce 50'ye yakın Üniversite öğrencisi Cizre'ye geldi. O öğrencilerden Cihan Karaman hayatını kaybetti. Öğrencilerden bazıları yaralı. Yapılan bombalamada bende yaralandım ve şok geçirdim. Belki de iç kanama geçirmişimdir. Yasaktan kaynaklı sokağa çıkan her bir kişi hedef seçilerek vuruluyor. Halk da bu yüzden yardıma gelemiyor. Yasaklar adı altında bir katliam yaşatılıyor Cizre'de. Yaralılar bulunduğumuz bodrum katının 5’inci katında bekletiliyor. Binanın üç katı da tanklarla vurulmuş. Burada bir trajedi var. Cizre’de bir soykırım gerçekleştiriliyor. Cizre'yi yıkıyorlar, boşaltıyorlar." 
 
‘BİZE NE DİYEBİLİR MİYDİK?’
 
Sistem eleştirisinde bulunduğu bir yazısında ise, kapitalist sistem ve liberalizm felsefesinin kendilerini insanlıktan çıkardığını ve o kandan tepkisiz bir toplumun yaratıldığını belirten Tunç,  “Bizleri günahlarının ortakları yaptılar. Eğer bizler eşit olsaydık, yaşananlardan bize ne diyebilir miydik?” ifadelerini kullanıyor.
 
 
Tunç, kaleme aldığı Kürtçe şiirinde ise adete yaşananlara ışık tutuyor. O şiirin dizeleri şöyle;
 
EZ HEME
 
Ey kor bibe çavên te dinya 
Barana li ser axa min birin
Û çermê min ziwa kirin
Û doz ji dozê tune kirin
Ez çawa dengê xwe nekim
Çîngeçînga şûşeyên sar 
Evîn ser jê kirin
Ken bi girî kirin 
Ez çawa dengê xwe nekim 
Şkêr û zêvî bi hestiyan tijî kirin 
Ez çawa dengê nekim
Mirovan dikin gorê û mirovatiya pîroz 
Ji vê dinyayê koçber dikin
Dê bila biaxivin 
Kelepçeyên destbir
Çend sal in beriya ku kes bi min re bijî ez hevlatiyekê bi nivîska xwe re dikim
Şeveke şiyar bûme 
Di ber dengê Mazlûman 
Di careke de ez bêjim
Eger tenê ji bo 
Wan qehremanên dîroka me be 
Û eger tenê ji bo 
Wê dayika pîrbûyî ku heta niha 
Kur wê nas nake
Ûeger tenê ji bo wan hesretên kêfxerab 
Û pakrewanan mbe 
Ez ê bêjim ez heme.”
 
‘BELKİ ÖNCEKİLER GİBİ ÖZGÜRLÜĞÜ GÖRMEYEBİLİRİZ AMA…’
 
Mehmet Tunç, yaşananları ve beklentilerini kaleme alıp, o dönem yaşananlara ışık tutarken, bir TV programı bağlanıp söylediği son sözleri de hala herkesin kulağında çınlıyor. Tunç’un son sözleri şunlar oldu: “Bizden öncekiler gibi biz de özgürlüğü  göremeyebiliriz. Ama bu uğurda bizler mücadele ediyoruz ve cezaevlerine düşüyoruz.  Ama biliyoruz ki gelecekte bizimle birlikte gülecekler ülkemin çocukları... Bütün Kürtler şunu iyi bilmeli. Botan'daki direniş Kürt halkı için onur meselesi olmalı. Kürt halkı için bu bir şeref meselesiyse eğer, bu gençler barikatlar arkasında halkını koruyorlarsa yurtdışındaki Kürtlerin de şunu bilmesi gerekir; Şimdi Botan düşerse eğer bu savaş bitecek mi? Ben buna hiç inanmıyorum. Botan düşerse milletvekilleri, belediye eşbaşkanları ve belediye meclis üyeleri o sandalyelerde oturamayacak. Şimdi Cizre'de bir kırım politikası yürütülüyor. Diğer isyanlarda da Cizre'de böyle bir politika geliştirildi. Havalar soğuk diye insanlar bir yürüyüş düzenleyemiyorlar. Bazıları ise tutuklanır diye basın açıklamaları yapmıyorlar. İnsan onur ve şeref sahibi olmalıdır. İnsanın şerefi, onuru gittiğinde zamanın kölesi olur. Bugün özellikle Kuzey Kürdistan'da yapılan bir işgal hareketidir. Bunu uçaklar, tanklar ve toplarla yapıyorlar. Bu nedenle Kürt halkı eğer ayağa kalkacaksa şimdi ayağa kalkması gerekir. Biz öldükten sonra kimse gelmesin, kimse çocuklarımızın yüzüne bakmasın. Kimse evimizi, pencerelerimizi tamir etmesin. Yardım falan göndermesinler. Direniş yenildikten sonra kusura bakmasınlar, gelmesin." 
 

Diğer başlıklar

13/12/2020
09:04 Açlık grevleri 17'nci gününde: Herkes adım atmalı
09:03 Acay’ın cenazesi 135 gündür ailesine verilmiyor
09:03 Yasını mücadeleye dönüştüren Botanlı kadın
09:00 13 ARALIK 2020 GÜNDEMİ
00:35 Oluç’tan Soylu’ya: Yolsuzluğu, hukuksuzluğu temsil ediyorsunuz
12/12/2020
23:53 SOHR: Türkiye İdlib’deki Serman gözlem noktasından çekildi
22:51 Eğitim Sen: MEB bütçesi eğitimin ihtiyaçlarını karşılamaktan uzak
21:39 Ceyhan Cezaevi'nde açlık grevinde olan tutuklulardan çağrı
21:03 Nesli tükenmekte olan çizgili sırtlana araba çarptı
20:25 Kayıp 3 sivilin cenazesi bombardıman alanında bulundu
19:54 Rojnews muhabiri gözaltına alındı
19:17 Kovid-19’dan 222 kişi daha hayatını kaybetti
19:06 HDP’liler Soylu’yu sıra kapaklarına vurarak protesto etti
17:11 Beştaş: Bakan Soylu, Kemal Kurkut’un katledilmesini sözleriyle akladı
17:02 Ankara ve Manisa’da kadın cinayeti
16:52 Yangında bir bebek yaşamını yitirdi
16:52 Devrimci 78'liler Federasyonu Erdal Eren'i andı
16:52 Erdoğan: Salgında artış hızı düştü
16:32 Cezaevlerinde açlık grevi 16’ncı günde
16:23 Meclis’e 29 yeni fezleke
16:22 İçişleri Bakanlığı bütçesi görüşmelerinde tansiyon yükseldi
16:17 Sancar: Soykırımı tahrik ve teşvik suçu işliyorlar
16:07 Van’da tencere tavalı doğalgaz protestosu
15:11 İki cenaze aylar sonra gece defnedildi
15:03 HDP’li Siirt İl Genel Meclis üyesine uzaklaştırma
14:17 35 kiloya düşen hasta tutuklu Çakmak’ın tahliyesi istendi
13:39 Muş'ta 5 kişi tutuklandı
13:35 805 Yurttaş’tan Bahçeli’ye: Attığımız taş yerini bulmuş
13:22 Cumartesi Anneleri: Çocukken buradaydım şimdi çocuğumla buradayım
13:18 Önerarı'nın failleri 24 yıldır bulunamadı
12:03 İran muhalif gazeteci Ruhullah Zem’i idam etti
11:43 Cizre'de iki kişi gözaltına alındı
11:43 Trabzon’da 6 hasta tutuklu tedavi edilmiyor
11:42 Yasağın ikinci haftasında sessizlik hakim
09:54 42 kişinin can verdiği yolda çığ riski sürüyor
09:49 Asgari ücretliye vergi soygunu
09:47 Zrîng’ın 9’uncu sayısı çıktı
09:40 Federe Kürdistanı krize sokan yönetim anlayışı
09:28 HDK Eş Sözcüsü Sedat Şenoğlu’nun susma hakkı ‘suç’ sayıldı
09:15 Dersim’deki cemaat faaliyetlerine HDP ve CHP'den tepki
09:15 8 Mart kartına ‘motive edici’ fezlekesi
09:03 Bozgeyik: Asgari ücrette sarayın kriterleri esas alınıyor
09:03 Cizre'de yaşananlara sözcükleriyle ışık tuttu
09:02 Kayıt dışı gözaltında işkence: TEM Şube'nin kameraları kapatılmış
09:02 ‘Tecrit kalkıncaya kadar mücadele edeceğiz'
09:02 Son 10 ayda 160 genç gözaltına alındı
09:00 12 ARALIK 2020 GÜNDEMİ
11/12/2020
22:59 'HDP’yi kapatmak yerine ağzınızı kapatın'
22:47 CHP'liler Bakan Varank'ı sıralara vurarak protesto etti
21:38 İran, Erdoğan’ın Azerbaycan'da okuduğu şiir nedeniyle Tahran Büyükelçisi'ni çağırdı
21:14 HDP’den Bahçeli’ye yanıt: Vadeniz doldu
21:01 80 çalışanı işten atan şirkete sendikadan yanıt gecikmedi
20:39 İstanbul’daki barajlarda su oranı son 10 yılın en düşük seviyesinde
20:33 Hafta sonu uygulanacak yasağın ayrıntıları açıklandı
20:24 Bahçeli HDP'nin kapatılmasını istedi
20:02 Kovid-19'dan 226 kişi hayatını kaybetti: Şimdiye kadar ki en yüksek sayı
19:40 Gözaltındaki HDP'liler serbest bırakıldı
19:11 Kadınlardan 'Sessiz kalmadık, kalmıyoruz' mesajı
18:28 Ajanlık dayatmasını ailesi aracılığyla duyurdu
17:58 Gündelikçi çalışanlardan ‘Sessizlik eylemi’
17:55 Polis uyuşturucu karşıtı halk toplantısını engelledi
17:50 Kobanê soruşturmasında bir kişi daha tutuklandı
17:49 HDP sokak sokak halkın bütçesini anlatıyor
17:33 EMO: Faturaları yükseltecek uygulamalardan vazgeçin
17:22 GİDER: Yaşanacak ücret istiyoruz
17:17 AKP’li Tüfenkçi: Uzayda yaptıklarımızı görürsünüz!
17:09 Çakıcı’nın ziyaret ettiği Gürkan’ın davasında tahliye
17:04 İHD ve TİHV’den Kürt sorunun barışçıl çözümü için çağrı
17:04 Sınır köylerindeki Suriyelilerin çıkarılmak istendiği iddiası
16:50 Atay’dan Turizm Bakanı'na: Siz ancak otelcilik yapabilirsiniz
16:42 AKP’li Çelik’ten AB zirvesine ilişkin açıklama
16:40 Uluslararası İzmir Mizah Festivali başlıyor
16:39 Prof. Kurt: Tek başına aşı salgını kontrol altına alamaz
16:10 Devrimci 78’liler Federasyonu: Biz susarsak halk düşmanları konuşur
15:08 TJA: Kadın bedenine saldırı, ahlaki topluma saldırının parçasıdır
15:03 ‘KHK’ler insan hakları ihlalidir’
14:55 Paylan’dan Varank’a: ‘Aşı bulacağım’ diye yola çıktı, nal topluyor
14:42 İzmir Birleşik Gençlik Meclisi kuruldu
14:42 Çukurova TUAYDER: Tecrit sonlandırılmalı
14:19 ‘Salgınla mücadelenin koşulu iktidarın zihniyetiyle mücadeleden geçiyor’
14:12 ‘Herkese insanca yaşayabileceği bir ücret verilmeli’
14:04 ‘Yaşanabilir bir dünya için mücadele edeceğiz’
13:46 Sağlık Bakanlığı'nın önünden seslendiler: Çığlığımızı duyan yok
13:36 KESK’ten asgari ücret açıklaması
13:16 Öztürk: Ortadoğu’nun kurtuluşu Öcalan’dır
13:16 Erdoğan’dan Kılıçdaroğlu’na: Seni kim dinlemiş?
13:13 CHP’li Ağbaba hastaneye kaldırıldı
12:56 Saip: Sağlık çalışanları kıyımla karşı karşıya
12:54 DNA örneğine rağmen cenaze 3 yıldır verilmiyor
12:42 AB, Türkiye’ye yaptırımları genişletti: ‘Daha ciddi’ kararlar Mart’a ertelendi
12:19 Körman’ın cenazesi 4 ay sonra alındı
12:18 Aydeniz’e KHK gerekçeli ‘örgüt üyeliği’ suçlaması
12:07 Ailelerden İmralı için başvuru
12:05 'İBB’de yolsuzluk’ haberlerine erişim engeli
11:56 Günay: Açlık grevlerinin çözüm talebi, talebimizdir
11:30 Avukat Özbingöl tahliye edildi
11:26 Gazeteci Çakmakçı’nın duruşması ertelendi
10:59 Elektrik akımına kapılan işçi yaşamını yitirdi
10:53 Türkiye'ye ek yaptırım konusunda fikir birliği sağlandı
10:37 Sur’daki hak ihlallerine ilişkin araştırma önergesi
09:50 63 yaşındaki hasta tutuklu salgına yakalandı
09:35 Artuklu Belediyesi’ndeki ‘rüşvet çarkı’ yerine haber soruşturuldu
09:07 Muhalefetin soru önergelerine ‘kopyala-yapıştır’ cevaplar
09:06 Tarım işçileri emeklerinin karşılığını alamıyor
09:03 TTB Genel Sekreteri Bulut: Onay almış aşıdan endişe duymayın
09:03 Van’da Kürtçe kurs veren yer yok
09:03 Dersim’de Gülen Cemaati’nin politikaları uygulanıyor
09:02 'Tecridin son bulması toplumsal barışın önünü açacaktır'
09:02 ‘Sınavlar yapılmamalı’
09:02 Dicle Kültür ve Sanat Derneği'nden online kurs: Sanat sınır tanımaz
09:01 'İnsanların toplumuyla bağlantısı olmalı'
09:00 Bodrumlarda iki oğlunu yitiren anne: Öyle bir çığlık attım ki insanlık utandı
09:00 11 ARALIK 2020 GÜNDEMİ
08:27 AKP'nin çizdiği tabloya tepki: Emekçiler intihar ediyor
10/12/2020
23:08 Serêkaniye’de patlama: 2 asker hayatını kaybetti
22:23 1 milyon 748 bin 567 vaka sayısı DSÖ’ya 872 bin 93 olarak bildirildi
21:36 AB ülkeleri bütçe konusunda anlaştı
21:18 İHD'den 'İnsan hakları nöbeti'
21:15 Reuters: ABD’nin Türkiye’ye yaptırımları her an ilan edilebilir
21:08 Avukat Aytaç Ünsal tutuklandı
20:45 Viranşehir'de üzerinde patlayıcı olduğu iddia edilen bir kişi öldürüldü
20:27 Fas İsrail ile anlaşan dördüncü Arap ülkesi oldu
20:00 Türkiye'de bugüne kadar 1 milyon 748 bin 567 vaka tespit edildi
19:50 Eline ‘iş-aş’ yazan yurttaş yaşamına son verdi
19:37 HDP’li Meclis Sözcüsü görevden uzaklaştırıldı
19:19 Saldırıya uğrayan Afgan gazeteci hayatını kaybetti
19:07 Erdoğan ve Aliyev’den ortak basın toplantısı
18:59 Bingöl’de dağ keçileri avlanıyor
18:34 Avukat Aytaç Ünsal’a gözaltında işkence
17:50 Rabia Kaçmaz davasında faile 53 yıl hapis
17:47 ‘Çav Bella’ paylaşımına beraat
17:42 AKP’li Zengin, Kadirova’nın ölümü için ‘şüpheli değil’ dedi
17:33 İstismar faili Emre Sarpat’ın duruşması ertelendi
17:01 Gazetecilikte Kadın Koalisyonu’ndan çağrı
17:00 Atlasgobal işçilerine müdahale: 9 gözaltı
16:50 AB Liderler Zirvesi başladı
16:36 Cizre’de öğrencilere istismar davası: Sanık ilk duruşmaya katılmadı
16:30 UNEP İklim Zirvesi öncesi raporunu açıkladı
16:22 DİSK-AR: Gerçek işsizlik oranı yüzde 26,4
16:18 IFJ: Türkiye gazeteciler için bir cezaevi
15:56 HDP’den ‘Borçsuz Yaşam Ekonomisi’ önerisi
15:52 Göç İz Der: Türkiye insan hakları konusunda sınıfta kaldı
15:48 ODTÜ’lü öğrencilerin yargılandığı dava ertelendi
15:43 Telefon açmayan tutukluyu soran ailesine çelişkili cevaplar
15:42 NATO Genel Sekreteri: Türkiye batı ailesinin parçası
15:33 İstismar sanığına ceza talebi
15:32 Disipline sevk edilen AKP’li eski vekil Arslan’a uyarı cezası
15:11 Cinsel taciz davası ertelendi
15:07 HDP önünde bekletilenlerin saldırdığı 3 kişi gözaltına alındı
15:05 İnsan Hakları Haftası'nda seslendiler: İhlallere karşı mücadele sürecek