ADANA - İHD Adana Hapishaneler Komisyonu tarafından Çukurova Bölgesi’ndeki cezaevlerine ilişkin hazırlanan raporda, maruz kaldıkları hak ihlalleri pandemi döneminde artan tutukluların “ceza içinde ceza” yaşadığı belirtildi. 

 

İnsan Hakları Derneği (İHD) Adana Şubesi Hapishaneler Komisyonu, Çukurova Bölgesi'nde bulunan Adana Kürkçüler F Tipi, Osmaniye 1 ve 2 Nolu T Tipi, Maraş Türkoğlu 1 ve 2 Nolu L Tipi ile Ceyhan M Tipi cezaevlerinde kalan tutuklularla yaptıkları görüşmeleri raporlaştırdı. Hazırlanan rapor düzenlenen basın toplantısında kamuoyu ile paylaşıldı.

 

Komisyonu Sözcüsü Avukat Zelal Demiray, Ekim, Kasım ve Aralık aylarında ziyaretlerde bulundukları cezaevlerinde kalan tutukluların anlatımlarının hak ihlallerinin pandemi sürecinde daha da ağırlaştığını gösterdiğini dile getirdi.

Rapora göre,  Kürkçüler F Tipi’nde temizlik malzemesi olarak nadiren sıvı sabun ve haftada bir kez bir bardak çamaşır suyu verildiği, bunlar dışında tüm temizlik materyallerinin mahpuslar tarafından kurum kantininden satın alındığı, dezenfektan, ıslak mendil, kolonya gibi malzemelerin koğuşlara verilmediği, yalnızca görüşe çıktıklarında ellerine sıkıldığını, maskenin belli sayılarda koğuşlara dağıtılmadığı, infaz koruma mamurlarınca mahpuslara keyfi olarak dağıtıldığı ve mahpusların istedikleri zaman maskeye ulaşamadıkları, söz konusu keyfilikten dolayı tek kullanımlık maskelerin mahpuslar tarafından defalarca yıkanarak tekrar tekrar kullanıldığı, mahpusların görüş vs. gitmek için koğuşlarından ayrıldıklarında daha hijyenik olması açısından istedikleri eldivenlerin ise olmasına rağmen yine infaz koruma mamurlarınca mahpuslara verilmiyor.

 

Osmaniye T Tipi Kapalı Cezaevi'nde ise tutuklulara maske ile dezenfektan verilmediği, tutukluların bunları kantinden fahiş fiyata satın aldığı, yalnızca koğuş kapısı ve koridordaki bazı köşelerin dezenfekte edildiği bilgileri yer aldı.

Ceyhan M Tipi’nde de virüsün ortaya çıktığı ilk zamanlarda koğuşların dezenfekte edildiği ancak yaklaşık 4-5 aydır dezanfekte edilmediği, mahpuslara dezenfektan, eldiven vs. verilmediği, yalnızca aile ve avukat görüşüne çıkıldığında maske verildiği kaydedildi.

 

Türkoğlu 1 No’lu L Tipi’nde; virüs tedbirleri kapsamında mahpuslara yeterli temizlik materyallerinin verilmediği, koğuş temizliğinin mahpuslarca kendi imkanlarıyla yapıldığı, ailelerin gönderdiği maskelerin içeri alınmadığı ve bu sebeple aynı maskeyi aylarca kullanmak zorunda kaldıkları belirtilirken, Türkoğlu 2 No’lu L Tipi’nde ise mahpusun kaldığı koğuşun yan ve karşı koğuşlarında 30’ya yakın Covit-19 şüphelisi mahpusların olduğu, bu durumun hem diğer mahpusların hem de kendi sağlıkları için tehlike teşkil ettiği vurgulandı.

 

Cezaevlerinde yaşanan hak ihlalleri şöyle sıraladı:

 

" * Kürkçüler F Tipinde mahpusların her türlü hak taleplerinin hapishane yönetimince derhal tutanak altına alınarak kendilerine disiplin soruşturması olarak döndüğü, görüşçülerine anlattıkları hak ihlallerine ilişkin konuşma içeriklerinin kayıt altına alınıp, çözümü yaptırılarak, disiplin cezaları verildiği, alınan disiplin cezalarından dolayı kimi mahpusların infazlarının yandığı ve denetimli serbestlikten faydalandırılmadıkları.

 

* Osmaniye T Tipinde infaz koruma memurlarının mahpusların saç ve sakallarına dahi müdahalede bulundukları, mahpusların saç ve sakallarını kesmedikleri takdirde görüş vs. gibi bir takım haklardan faydalandırmayacakları yönünde tehdit ettikleri.

 

* Türkoğlu 1 No’lu L Tipinde mahpuslar üzerinde yoğun psikolojik baskı uygulandığı, verilen disiplin cezalarıyla iyi halli olma durumlarının engellenerek infazlarının yakıldığı, denetimli serbestlikten yararlanma durumlarında ise bağımsız koğuşlara çıkma konusunda kendilerine dayatmada bulunulduğu beyan edilmiştir.

 

* Kürkçüler F Tipinde mahpusların gerek kurum müdürü gerekse de cezaevi savcılığıyla olan görüşme taleplerine karşılık verilmediği ve yaşanan sorunların diyalog yoluyla çözüme kavuşturulması konusunda istekli olunmadığı, kurum müdürünün özellikle siyasi mahpusları suç tiplerinden ve siyasi görüşlerinden ötürü muhatap almadığı ve ideolojik yaklaştığı, ancak adli mahpuslarla görüşme gerçekleştirdiği, cezaevi idaresinin böylesi tutum ve politikalarından kaynaklı çözümsüz kalan mahpusların slogan atma, açlık grevlerine girme gibi tepkilerle sorunlara çözüm arayışlarına girmek zorunda kalındı.

 

* Türkoğlu 1 No’lu L Tipinde mahpusların sorunların diyalog yoluyla çözülmesi konusunda kurum müdürü ve cezaevi savcılığı ile görüşme taleplerinin reddedildiği ancak adli bölümde bulunan mahpusların rahatlıkla kendileriyle görüşebildikleri, görüşme taleplerini içerir dilekçelerin ise çoğu zaman gerekçe gösterilmeksizin sözlü olarak reddedildiği yine bakanlık ve ilgili kurum kuruluşlara gönderdikleri dilekçelerin işleme alınmadı.

 

* Ceyhan M Tipinde infaz koruma memurlarının koğuş araması esnasında buzdolabının içine kadar bakıp yiyeceklere kadar dokunuldu.

 

* Türkoğlu 2 No’lu L Tipinde; kurum personellerinin mahpuslara karşı tahrik edici tavır ve davranışlarda bulunduğu, cezaevine giriş anında bir çok mahpusun çıplak arama uygulamasına maruz bırakıldığı beyan edilmiştir."