Kuzey ve Doğu Suriye’de askeri hareketlilik sürüyor. Rusya, 13 Nisan’da Şehba Kantonu’nun Til Rifat bölgesinde konumlandırdığı askeri birliklerini geri çekti. Ancak bir gün süren çekilmenin ardından askeri birlikler boşaltılan noktalara geri döndü. Rusya'nın askeri birliklerini çekmesi, yeniden konumlandırmasındaki amacı ve sonuçlarını, bölgedeki gelişmeleri yakından takip eden gazeteci Delil Zilan ile konuştuk. 

 

İRAN HAKİM

 

Şehba'nın Halep'e açılan kapı olduğunu belirten Zilan, Efrîn’in Türkiye ve desteklediği paramiliter grupların denetimine geçmesiyle halkın bölgeye yerleştiğini vurguladı. Halep, Şehba ve Til Rifat bölgesinde Baas Rejim Güçleri'nin varlığının kabul edildiğini dile getiren Zilan, rejimin bir etkisinin olmadığını, bölgede asıl etkili gücün İran’ın dış operasyonlardan sorumlu generali Kudüs Güçleri Komutanı Kasım Süleymani’nin adına kurulan ve İranlılardan oluşan bir tugay olduğuna dikkati çekti. Bu tugayın El Kudüs Tugayı olduğunu ve karada etkili olduklarını ifade eden Zilan, "Ama konumlandıkları karakollarda Rusların bayraklarını açmışlar. Bir de bölgede Hêzên Rizgariya Efrîn (HRE) güçleri var. Daha önce buraya ilişkin birkaç anlaşma oldu. Ruslar ‘Bizim buradaki durumumuzu Kürtler zor durumda bırakıyor. Sürekli Efrîn’e yönelik eylemleri oluyor. Türkiye ve desteklediği gruplara yönelik. Bu da bizi zorluyor. Türkler ile yaptığımız anlaşmayı zorluyor. Kürtlere bağlı güçler buradan çekilsin’ dediler. Birkaç ay önce bunlar yaşandı. Buna rejim ve İran güçleri karşı çıktılar. ‘Kürtler buranın yerlisidir. Kürtlerin buradan çıkmasını istemiyoruz’ dediler. Ruslarda bu durumu kabul etmek zorunda kaldılar" dedi.

 

ŞANTAJ BOŞA ÇIKTI

 

Sonrasında Rusya’nın Kürtler ile gerçekleştirdikleri toplantılarda taleplerini ilettiğini aktaran Zilan, şöyle devam etti: "Bunlardan bir tanesi ‘Efrîn’e karışmayın. Burayı Rejime devredin’ oldu. Kürtler kabul etmedi. Ruslar bu kez yönlerini Eyn İsa’ya çevirdiler. Burada da ‘Eyn İsa’yı rejime devredin. Biz Türklerin saldırısını önleyeceğiz’ dediler. Buradaki asıl güç olan Demokratik Suriye Güçleri (QSD) bunu kabul etmedi. Kürtler, ‘Eyn İsa’yı ne rejime ne de Türklere bırakmayacağız. Burası stratejik bir yerdir. Şayet burası Türklerin eline geçerse, Rakka, Tabka, Minbic ve Kobanê bölgeleri tamamıyla birbirinden kopar. Bunu kabul etmeyeceğiz’ dediler. Ruslarda ‘Tamam biz de Türklere yeşil ışık yakarız. Onlar gelir’ dediler. Türkiye ve paramiliter güçler işgal etmeyi denediler, yapamadılar. Geri çekilmek zorunda kaldılar. Ruslar bir toplantıda, ‘Ya biz bu güçlerin saldırılarına dayanamazsınız dedik. Ama siz direndiniz. Hem bizi hem de onları boşa çıkardınız’ dedi. Tabii Kürtler de bu konuda kendilerine güvendiler. Kürtler bu şekilde Rusların diğer bölgelerdeki dayatmalarına çok rahat bir şekilde karşı çıkabildiler. Kürtler burada avantaj elde ettiler." 

 

RUS ŞANTAJI

 

HRE’nin Şehba’da olması, Efrîn eylemlilikleri ve Efrîn’den gelen halkı korumasının önemine vurgu yapan Zilan, Rusların HRE’nin bu konumlanmasını yıkmak istediğine işaret etti. Rusların sürekli HRE’nin bölgeden çıkarılması için dayatmalarda bulunduğunu belirten Zilan, şunları söyledi: “HRE ve Efrîn halkı bunu kabul etmiyor. Ruslar bu kez de ‘çekileceğiz’ diyerek, şantaj uyguluyorlar. Kürtlerde ‘çekilin’ dediler. Ruslar 3 gün önce çekildiler. Bir gün sonra tekrar geri geldiler." 

 

ABD RUS HESAPLARI

 

Söz konusu durumun daha önce de Fırat Bölgesi'ndeki Til Temir’de yaşandığını anımsatan Zilan, şunları söyledi: "Ruslar yine ‘Biz çekiliyoruz. Türkler gelecek’ dediler. Çekildiler. Çekilmeleri 24 saat sürdü. Tekrar geri geldiler. Çünkü şöyle bir denge var. ABD, Donald Trump döneminde Fırat Bölgesi’ni Ruslara devretmişti. ABD eski konumuna geri dönmek istiyor. Ruslar da ‘geri çekileceğiz’ şantajı uyguluyor. ABD ve Kürtler de bunu istiyor. Ama Ruslar çekilemiyorlar. Ruslar oluşacak boşluğu ABD’ye bırakmak istemiyor. ABD ile Ruslar arasında boş alanı değerlendirme hesapları var” dedi.

 

MA / Nazım Daştan