İzmir’in Torbalı ilçesinde 302 bin dönüm tarım alanı içinde 231 dönüm sulanan tarım arazisi bulunuyor. Havzada domates, pırasa, karnabahar, zeytin, üzüm, incir, şeftali ve mısır yetiştiriliyor. Tarımsal ve hayvansal üretim potansiyelinin oldukça yüksek olduğu ilçede sanayiden kaynaklı tarım arazileri daraldı. Sanayi üretiminde kullanılacak ürünler yetiştirmeye yönelen çiftçiler, ürünlerini fabrikaların belirlediği fiyatlara satmak zorunda bırakılıyor. 

 

Fabrikaya satılan ürünlere bir standart getirilmesini isteyen çiftçiler, bir yandan da artan mazot, gübre fiyatları ve desteksiz bırakılmalarından dert yandı. Bu yıl fabrikaların domatesin kilosu için 50 kuruş belirlediğini aktaran çiftçi Cemal Al ve Pakize Memiş yaşadıkları sorunları anlattı. 

 

FİYATLAR DÜŞÜRÜLÜYOR

 

Torbalı'da 17 yıldır çiftçilik yapan Cemal Al, son yıllarda verilmeyen devlet destekleri nedeniyle tarımın bitme noktasına geldiğini söyledi. Gübre, mazot ve pek çok giderin katlanarak zamlandığını ancak ürün fiyatlarının düştüğünü belirten Al, “Bu işin içinden nasıl çıkacağımızı bilmiyoruz, herkes mağdur" dedi.

 

Tarlada üretilen domates ve biberi satın alan fabrikaların geçtiğimiz yıl düşük fiyat vermesi nedeniyle çiftçinin mahsulünü satmadığını, bundan dolayı zarar edildiğini aktaran Al, “Devlet çiftçiye üretimi için destek vermediği gibi ürün satışlarına bir standart getirmediği için yalnız bırakıyor. Devletin bu aşamada bizleri koruyacak bir politika yapmasını istiyoruz" diye konuştu. 

 

TEFECİLERDEN BORÇ 

 

Ektiği 60 dönümlük tarlayı 100 bin TL’ye kiraladığını vurgulayan Al, “30 bin TL fidana, 15 bin TL gübreye, 15 bin TL mazota, 30 bin TL’ de işçiliğe verdim. Toplanırken de yaklaşık 100 bin TL yine gider olacak. Tüm ürünleri satsak da para kazanamıyoruz. Ürünlerimizi alan fabrikaların vicdanına kaldık, borçlarla ayakta kalabiliyoruz. Kimi zaman elektrik faturalarımızı ödeyemediğimizden mahsulümüzün olduğu yerde gelip kesiyorlar. Tefecilerden faizle para alıp ödediğimiz oluyor. Bizim halimiz ne olacak?" diye sordu. 

 

'HALİMİZİ GÖRSÜNLER'

 

Pandemi döneminde devlet desteğinin sağlanmadığını belirten Al, son olarak "Yerel yönetimler de merkezi iktidar da destek verdiklerini söylüyor ancak bu ovada daha bir çiftçinin destek aldığını görmedim. İş lafla olmaz, gelip halimizi görsünler, sorunlarımızı çözsünler" dedi. 

 

‘YALNIZ BIRAKILIYORUZ’ 

 

Torbalı’da 25 yıldır çiftçilik yapan Pakize Meşe de devlet desteği verilmediğinden yakındı. 140 dönümlük arazisine domates ektiğini, bazen fabrikalar bazen de tek bir alıcıya ürünlerini satabildiğini aktaran Meşe, “Yalnız bırakılıyoruz. Tüm giderlerimizde zamlar olurken, bizler kazanç sağlayamadan ürünlerimizi satmak zorunda bırakılıyoruz” dedi. 

 

Ürününü satamayan birçok çiftçinin iflasın eşiğine geldiğini dile getiren Meşe, kendisinin de geçtiğimiz yıl ürünlerini satamadığını belirtti. Ürünlerini satamadığı için psikolojisinin bozulduğunu bu yılda benzer bir kaygı taşıdığını aktaran Meşe, “Etrafımızda da benzer şeyleri yaşayan, dertlerinden dolayı hastalık sahibi olan arkadaşlarımız var. Hatta bir arkadaşımız intihar etti. Destek verilmezse daha çok intihar eden çiftçi olur" diye konuştu. 

 

'BORÇLARLA YAŞIYORUZ'

 

Devletin ve yerel yönetimlerin sadece seçim zamanlarında çiftçiyi hatırladığını ancak sonrasında hiçbir sorunlarını görmediklerini belirten Meşe, sözlerini şöyle tamamladı: “Ben çocuklarımı buradaki emeğimle büyüttüm. Bu tarlada 25 yıldır emek veriyorum. Devleti ne tarladaki emeğimde ne de çocuklarımın yetişmesinde yanımda görmedim. Ekonomik olarak eskiden kıt kanaat geçinebiliyorduk ancak artık borçlarla yaşıyoruz. Devlet artık bu sorunlarımıza el atsın.” 

 

MA / Sevda Aydın