İzmir’de 30 Ekim 2020 tarihinde meydana gelen ve merkez üssü Sisam (Samos) Adası açıkları olan 6,9 şiddetindeki depremin üzerinden 9 ay geçti. AFAD verilerine göre, 117 kişi yaşamını yitirdi, bin 34 kişi yaralandı. Hasar oluşan yüzlerce binada yaşayanlar evlerini terk etmek zorunda kaldı. Depremden sonra verilen sözler tutulmadı ve depremzedelerin mağduriyetleri devam etti. Seslerini yetkililere duyurmaya çalışan depremzedeler, taleplerinin karşılanması için bir kez daha alana çıkmaya hazırlanıyor. 

 

İzmir Depremzede Dayanışma Derneği (İZDEDA) öncülüğünde, Gündoğdu Meydanı’nda 31 Temmuz saat 13.30’da kitlesel eylem gerçekleştirilecek. İZDEDA Başkanı Haydar Özkan’la, eylem öncesi taleplerini konuştuk. Depremin üzerinden 9 ay geçmesine rağmen herhangi bir yol kat edilmediğini vurgulayan Özkan, yetkililerin depremden sonra 79 bin 272 bağımsız bölüm inşa edeceği açıklaması üzerine bin 500 konutun çeşitli proje alanlarına inşa edildiğini söyledi. Bu konutlardan 397’sinin de rezerv alanlarında yapımının tamamlanmak üzere olduğunu belirten Özkan, 250 konutun daha aynı alana inşa edileceği bilgisini paylaştı. 

 

YALNIZ BIRAKILDILAR 

 

Şimdiye kadar yapılan binaların ve açıklanan yeni bina sayısının on binlerce depremzedenin durumunu belirsiz bıraktığını ifade eden Özkan, "Depremzedeler yalnız bırakıldı. Büyükşehir Belediyesi'nin ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın verdiği kısmi nakdi yardımlar da artık yapılmıyor. Şimdi ev sahipleriyle kiracılar karşı karşıya gelmeye başladı. Bayraklı’da depremin ardından kiralar yükseldi, en düşük kira bedeli 2 binden başlıyor. Depremzedelerin arasında kredisini bitiremeden, evinden olan insanlar var. Şimdi hem konut kredilerini hem de ev kirasını ödüyorlar. Bu ödemelere önümüzdeki zaman için de yeni evlerinin taksitleri binecek" dedi.

 

ÜCRETSİZ EV ALGISI 

 

Devletin yapacağı 4 bin konutun depremzedelere ücretsiz verileceği algısının oluşturulmaya çalışıldığına dikkati çeken Özkan, "Bu konutlar depremzedelere satılacak, kesinlikle ücretsiz değiller. Ayrıca proje alanındaki bin 500 konut kendi arasında farklılıklarla satılacak. Ağır hasarlı evler için iki yıl ödemesiz 18 yıl ödemeli kredili olacak. Orta hasarlı ve az hasarlı olarak yıkılan evler için kentsel dönüşüm kredisiyle, yani 10 yıllık kredi ödemeleriyle kendi evlerini tekrar alacaklar. Bu durum ciddi bir haksızlığa sebep oluyor. Çünkü evlerimiz devlet tarafından yıkıldı, ağır ya da az olması neyi değiştirir. Yıkılan bazı az hasarlı binalar hala dask ödemesini bile alamadı" diye konuştu. 

 

ENKAZLARLA BAŞBAŞA 

 

Türkiye'de yaşayan tüm yurttaşlar gibi depremzedelerin de yıllarca deprem vergisi ödediğini hatırlatan Özkan, "Bir afet anında devletin yurttaşlar için gerekenleri yapması gerekir. Bizim devletten beklentimiz budur. Evlerimizi yeniden alabilmemiz için makul bir çözümün olması gerekiyor. Bize dayatılan kredilerle ayda 8 bin ödeme yapmamız isteniliyor, bizler asgari ücretlerle geçinen insanlarız, nasıl ödeyelim? Burada inşaatlar yapılırken, müteahhit, devlet, belediye herkes vardı, deprem oldu hiçbiri kalmadı. Yurttaş enkazla baş başa bırakıldı. Evini yaptıramayan yurttaşı müteahhitlerle araziye ortak olmaya zorluyorlar. Bunun neresinde hak var, neresinde adalet var?" diye sordu. 

 

'EVLERİMİZİ İSTİYORUZ'

 

Devletin depremzedelere dair bir kanun çıkararak yüzde 30 emsal artış bedelini belirlememesi gerektiğini isteyen Özkan, taleplerini şöyle sıraladı: "Bu emsal bedeliyle evlerimizin yapımı 400 binden 200 bine düşebilir, bu ödemeyi bizler ancak iki yıl ödemesiz, 18 yıl krediyle karşılayabiliriz. Ama şimdiye dek bu talebimiz karşılanmadı. Bizimle görüşen tüm siyasetçiler çözüm için bir araya gelsinler. Depremzedelerin sorunları siyaset üstü bir durum ve acilen çözülmesi gerekiyor. Barınma hakkımızı sosyal devletin koruması gerekiyor, kimseden bir şey istemiyoruz sadece evlerimizi istiyoruz."

 

EYLEME KATILIM ÇAĞRISI

 

Depremzedelerin sorunlarına sessiz kalındığı için 31 Temmuz'da Gündoğdu Meydanı'nda eylem yapacaklarını dile getiren Özkan, depremzedelerin yaşadıkları mağduriyeti anlatacaklarını aktardı. Özkan, depremzedelerle dayanışmak için herkesi kitlesel eyleme davet etti. 

 

MA/ Sevda Aydın