Osmanlı-İran arasında 1639 yılında imzalanan Kasr-ı Şirin Antlaşması'yla yaşadıkları coğrafya ikiye bölünen Kürtler, 24 Temmuz 1923 ise Lozan Antlaşması'yla Türkiye, İran, Irak ve Suriye arasında dört parçaya bölündü. Kürtler, çizilen suni sınırlar sonrası farklı devletlerin himayesine girdi ve yıllarca inkar, imha ve asimilasyon politikalarına maruz kaldı. Söz konusu anlaşmalarla bölünen yerlerden biri olan Hakkari'nin Şemdinli ilçesinin İran sınırındaki Dêmanê'ye (Çatalca) bağlı Meleyan (Erdemli) mezrası sakinleri de bu politikalardan yeterince nasibini aldı. Köy sakinleri, yıllardır suni sınırlar nedeniyle İran ve Federe Kürdistan Bölgesi'nde yaşayan akrabalarından uzak yaşıyor. En son sınır hattına örülen beton duvalarla da köylülerin akrabalarıyla olan bağları tamamen kopartılmak isteniyor.  

 

AKRABALARINI GÖREMİYOR

 

Sınırın diğer tarafından bulunan akrabalarıyla daha önceki iletişimlerinin son süreçte tamamen kesildiğini aktaran köy sakinlerinden Celil Alan, "Kapılar yıllardır kapalı. Ne biz ne de onlar gidip gelemiyor" dedi. Sınırların kapatılmasının geçim kaynaklarını da olumsuz etkilediğine dikkati çeken Alan, "İran ve Irak sınırlarına karakollar yapılmış. Bundan kaynaklı ticaret yapamıyoruz. İmkanlar gittikçe zorlaşıyor, bir saat uzaklıkta bulunan akrabalarımı göremiyorum. Akrabalarımızla aramıza örülen sınırlar yüzünde ne ticaret yapabiliyoruz ne de onları göremiyoruz" dedi. 

 

4'E BÖLÜNEN COĞRAFYA

 

Akrabalarıyla aralarına örülen duvarlara karşı olduklarını belirten Alan, “Geçmişte hiçbir sorun olmadan akrabalarımızı görüyorduk. Şimdi de aynı şekilde görmek istiyoruz. Sınırlarda yasakların olmasını istemiyoruz. Şimdi sınır çizgisine yaklaştığımızda mutlaka 3 devletten biri tarafından öldürülüyoruz” diye kaydetti. Alan, sınırların kaldırılmasını isteyerek, şöyle devam etti: "Ne ölümlere ne de yasaklara gerek var. Huzur içinde yaşamak istiyoruz. Bir kaç gün önce de sınırda bir genç öldürüldü. Bunun sebebi de bölgede yaşayan insanların dört parçaya bölünmesidir. Bir bölgeyi dört parçaya bölmüşler. Kimsenin böyle bir hakkı yok."

 

TAZİYEYE GİDEMİYOR

 

Köy sakinlerinden Muhacır Kılıç, sınırlar ve duvarların hem akrabalarını görmelerine hem de ticaret yapmalarına engel olduğunu söyledi. 59 yıldır Meleyan'da yaşadığını aktaran Kılıç, şunları söyledi: "Eskiden sınırlar arasında ticaret yaparak geçiniyorduk. Ama şuan sınırlara üst bölgeleriyle kapatılmış. Sınırlar kapalı olduğu için hayvancılıkla geçinmeye çalışıyoruz. Hem İran hem Irak'ta akrabalarımız var. Yıllardır ölülerimiz oluyor, ama kimse taziyeye bile gidip gelemiyor. 3 ülke sınırları kaldırılsın ve geliş gidişler serbest olsun."

 

MA / Mazlum Engindeniz