HABER MERKEZİ - Uluslararası Mayın Yasağı Sözleşmesi'ni imzalayan Türkiye, 3'üncü kez ek süre talep ederek, bu süre sonunda ise tekrar bir uzatmaya ihtiyaç duyacağını açıkladı.
Hollanda'nın Lahey kentinde başlayan Uluslararası Mayın Yasağı Sözleşmesi'nin 19'uncu Taraf Devletler Toplantısı 19 Kasım'a kadar sürecek. Toplantıda, stoklardaki anti-personel mayınların imhası, toprağa döşeli anti-personel mayınların temizliği, mayın mağdurlarına yardım gibi konuların yanı sıra, mayın temizliğini belirtilen tarihlerde gerçekleştiremeyen üye devletlerin ek süre talepleri de görüşülecek. Toplantıda, Kıbrıs, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Eritre, Gine Bissau, Moritanya, Nijerya, Somali ve Türkiye'nin bir kez daha ek süre talepleri değerlendirilecek.
2014, 2022, 2025
2014 yılına kadar Türkiye, topraklarında ki bütün mayınları temizleme sözü vermişti. Ancak mayın temizleme işini, önce 2022'ye erteledi ve ardından da 2025 ertelemek için başvuru yaptı. Türkiye 2025'e kadar mayınları temizleyemeyeceği için tekrar ek süre talebinde bulunacağını açıkladı. Üçüncü kez ek süre talep Türkiye'nin bu süre zarfında da topraklarında ki mayınları temizleyemeyeceğinden dolayı tekrar süre talep edeceği belirtildi. Türkiye, 22-24 Haziran tarihleri arasında yapılan Mayın Yasağı Sözleşmesi Oturumlar arası Toplantısı'nda 1 Mart 2022 ile 31 Aralık 2025 arasını kapsayan üç yıl dokuz aylık yeni bir ek süre talebinde bulunmuş ve bu süre sonunda da tekrar ek bir uzatmaya ihtiyaç duyacağını açıklamıştı. Son ek süre talebini de 31 Mart 2025 tarihi itibariyle vermeyi planladığını bildiren Türkiye, talepte bulunduğu bu ilk üç yıllık dönem içinde, "Mayınlı alanların Teknik Olmayan Keşfinin yürütüleceğini. temizleme faaliyetlerine devam edileceğini ve uygulama için nihai talebin hazırlanacağını'' belirtiyor.
TÜRKİYE RAPOR VERMEDİ
Zambiya'nın başkanlığını yaptığı 5'inci Madde Uygulaması Komitesi (Belçika, Norveç, Sri Lanka), tarafından hazırlanan Gözlem Raporu'nda; Türkiye'nin hala mayınlı sahaların kesinlik içeren çevre uzunluğunu belirleme süreci içinde olduğu belirtirken, Türkiye'nin toplumsal cinsiyet, yaş, engellilik durumlarının göz önüne alınmasını sağlamak ve "5'inci Madde" taahhütlerini yerine getirirken etkilenen topluluklardaki insanların çeşitlilik arz eden ihtiyaçlarını ve deneyimlerini hesaba katmak yolundaki gayretleri konusunda rapor vermediğinin gözlendiğini belirtildi.
Toplantıda, "Komite Türkiye'nin risk altında bulunan tüm etkilenmiş nüfuslar ve gruplar için bağlama özel mayın riski eğitimi ve risk azaltma programları (MRE/R) sağlama gayretleri konusunda rapor verdiğini gözlemiştir. Komite Türkiye'nin bu programların bir ihtiyaç değerlendirmesi temelinde geliştirilmesinin sağlanması, nüfus tarafından karşılaşılan tehdide uygun olarak hazırlanmış olması ve cinsiyet, yaş ve engellilik durumuna karşı hassas olması ve etkilenmiş topluluklardaki insanların çeşitlilik arz eden ihtiyaçları ve deneyimlerini hesaba katması konusunda rapor vermediğini gözlemiştir" ifadelerine yer verildi.
MAYIN YASAĞI KAMPANYASI
Uluslararası Mayın Yasağı Kampanyası (ICBL-CMC), Türkiye'nin ancak 2023'te, ''Mayınlı alanların Teknik Olmayan Keşfi'' sonuçlarıyla geri kalan kirlilik hakkında net ve kesinlik içeren bir referans değere sahip olacağına oysa 18 Numaralı Oslo Eylem Planı uyarınca, üye ülkelerin, 2021'de yapılacak 19'uncu Taraf Devletler Toplantısı'na kadar doğru, kanıta dayalı bir referans değere sahip olmak zorunda olduğuna dikkat çekti.
ICBL-CMC'nin değerlendirmesinde devamla şu ifadeler yer aldı: "Mayın Riski Eğitiminin de 2023'e kadar olan dönem için öngörüldüğüne dikkat çekmekte ve Mayın Risk Eğitimi (MRE) konusunda, Türkiye'nin iç bölgelerdeki mayın alanlarının yakınında yaşayan nüfusa ve sınırlarda etkilenen nüfusa (mülteci nüfusu dahil) yönelik risk eğitimi için daha detaylı bir iş planı sunması gerektiğini; risk eğitiminin nerede, kim tarafından, hangi hedef gruplara yönelik ve hangi yöntemler kullanılarak verileceği konusundaki bilgilerin de bu iş planlarına dahil olduğunu kaydetmektedir."