ANKARA – Gençlik ve Spor Bakanlığı bütçesinde konuşan HDP Diyarbakır Milletvekili Dersim Dağ, “Diyarbakır’da 97 gence ‘Maddeye nasıl ulaştınız?’ diye sorduğumuzda, Emniyet güçlerinin bu madde satıcılarının birçoğunu tanıdığını, bildiğini ve engel olmadığını söylüyor” dedi.
Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu’nda Gençlik ve Spor Bakanlığı 2022 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun teklifi görüşüldü.
Görüşmelerde söz alan CHP Milletvekili Onursal Adıgüzel, “Bütün rakamları konuşunca sanki işler iyi gidiyormuş gibi görünüyor ama 2020-2021 yılı için İstanbul’da ne kadar öğrencimiz var diye baktığımızda 802 bin 131 öğrenci var örgün öğretimde. 32 öğrenciye 1 yatak düşüyor yani gördüğümüz zaman 32 öğrenci ancak 1 yataktan yararlanabiliyor. Peki, İstanbul’da kaç yurt var diye sorarsam hepiniz çok şaşıracaksınız, İstanbul’da 21 devlet yurdu var” dedi.
‘KAPASİTEYİ YATAK ARTTIRARAK MI ARTTIRDINIZ?’
CİMER’e yaptığı başvuruya dikkat çeken Adıgüzel, “Türkiye genelinde 624 bin 237 başvuru sonucunda yurtlara yerleştirilen öğrenci sayısı 440 bin 303 yani bu verilere göre ikinci yerleştirmede 183 bin 934 öğrencinin ekim başı itibarıyla açıkta olduğu görünüyor. Zaten siz bu öğrencilere ‘Gidin, başınızın çaresine bakın’ diyorsunuz, sonra da ‘Biz yüzde 90-95 başarılı olduk’ diyorsunuz. Aslında siz şunu itiraf ediyorsunuz, diyorsunuz ki: ‘Biz sessiz ve sakin biçimde yurt meselesinden, barınma meselesinden çekildik hiç sesimizi çıkarmadan.’ Dördüncü ve beşinci yatağı koyarak diyorsunuz ki: ‘Biz kapasiteyi artırdık.’ Azaltılan porsiyonlar da bunun cabası yurtların yemekhanelerinde ve son rakamı bizle özellikle paylaşmanızı istiyorum yani bu 742 bin rakamı o atılan artı dördüncü, beşinci yataklarla mı yoksa gerçekten bir yatırımla mı sağlanmış?” ifadelerini kullandı. Adıgüzel, öğrencilerin geçim sıkıntıları ve ödeyemedikleri KYK borçlarına da dikkat çekti.
FEDAİ ALTUN’U HATIRLATTI
Elektrik direğini boyarken akıma kapılarak yaşamını yitiren Fedai Altun’un fotoğrafını gösteren Adıgüzel, “Fedai Altun’u hatırladınız mı? Fedai Altun da hani, sizin ‘İş beğenmiyor’ dediğiniz gençlerden biri aslında. Fedai Altun 23 yaşında beden eğitimi öğretmeni, 83 puan almasına rağmen, ataması yapılmamış. Fedai öğretmen, Adalet ve Kalkınma Partisinin yirmi yıldır tüm ikazlarımıza rağmen, sürdürdüğü yanlış politikaların sonucunda öğrencilerine kavuşamadan 23 yaşında hayatını kaybetti. Kim ödeyecek bunun vebalini?” diye sordu.
DÜŞÜK PUANLA ATAMA OLMADIĞINI İDDİA ETTİ
AKP’li Uğur Aydemir’in “70 puanla birisi mi atanıyor?” sorusuna Adıgüzel, “Mülakatta onları da yapıyorsunuz. TÜGVA’lı gençlerle onu da yapıyorsun. TÜGVA’lı gençler 50 puan almasına rağmen, hepsini atıyorsunuz” diye konuştu. AKP’li Aydemir, düşük puanlı bir kişinin atanması durumunda istifa edeceğini söyledi. CHP’li Adıgüzel, “Kumpas masasının, TÜGVA’yla kurduğunuz kumpasların, masalarda mülakatları nasıl ettiğinizin manipüle ettiğinizin listesini göndereceğim sana” dedi.
‘ÖĞRENCİLER GÜNLERCE SOKAKTA YATTI’
HDP’li Dersim Dağ da gençlerin 2021 yılında en büyük sorunun barınma olduğuna dikkat çekti. İstanbul'da başlayan ve daha sonra ülkenin dört bir yanına varan eylemleri hatırlatan Dağ, “Barınamıyoruz” eylemlerinde öğrencilerin sokakta yattığını vurguladı. Öğrencilerin yurtlarda sağlıklı beslenemediğine de dikkati çeken Dağ, “Eskişehir Mükrime Hatun Kız Öğrenci Yurdunda kalan öğrenciler sadece iki çeşit yemeğin 13 TL olduğunu ve yanına ayran gibi bir içecek almak istediklerinde fiyatın katlandığını ifade ediyorlar. Bazen üç gün boyunca aynı yemeği yemek zorunda kaldıklarını, sabit fiyatın üzerinden çok daha fazla para ödediklerinden yakınıyorlar. Kütahya Yesevi Kız Öğrenci Yurdu’nda kalan öğrenciler geçen sene 8,5 liralık sabit fiyatla çorba, ana yemek ve pilav alabildiklerini, bu sene ise yemek hakkı 13 lira olmasına rağmen küçük porsiyonlar almak zorunda kaldıklarını belirtiyorlar. Yurda aylık 450 lira verip üstüne yemeğe de her gün 5-6 lira fazla para vermek durumunda kaldıklarını anlatan öğrenciler, ailelerinin de bu duruma yetişemediklerinden sitem ediyorlar” diye konuştu.
GENÇLER İŞSİZ
2020-2021 yılı istatistiklerine bakıldığında 8 milyon öğrenciden 5,5 milyon öğrencinin üniversiteden borçlu ayrıldığını ifade eden Dağ, şöyle konuştu: “Gençler üniversite okuyor, evet, dört yıl, beş yıl, iki yıl yani minimum en az iki yıl üniversite okuyor, birçok sorunla yüz yüze kalıyorlar, birçok sıkıntıları oluyor. Ama üniversiteyi bitirdikten sonra da bu sorunlar bitmiyor. “Genç işsizlik” dediğimiz bir topluluk da gerçekleşti artık. Bakıyoruz, genç işsizlik oranı yüzde 20’leri geçmiş bulunmakta ve 1 milyonun üstünde genç işsiz ve bu işsiz gençlerden aslında birçoğu da üniversite mezunu.
TÜGVA, ENSAR, TÜRGEV’E AKTARILAN PARALAR
Biz 2022 bütçesine baktığımızda atanamayan gençler için bir bütçe olmadığını görüyoruz yani atamaya bir bütçenin ayrılmadığını görüyoruz. Bir Gençlik ve Spor Bakanı olarak Bakanımızın bu konuda bir çalışması olacak mı? Gençler adına çok merak ettiğimizi buradan bir daha belirteyim. En azından tüm gençlerin böyle bir merakı var ‘2022 yılında atanabilecek miyiz? Gençlik ve Spor Bakanımızın bu yönlü bir çalışması olacak mı?’ Bütçenin nereye ayrıldığı açıkçası hepimiz için de bir merak konusu. Biz baktığımızda, aslında bütçenin nereye ayrıldığını çok açık bir şekilde görüyoruz. 2021 yılında basına da yansıyan bilgilerde hepiniz görmüşsünüzdür; TÜGVA, TÜRGEV, Ensar Vakfı ve İlim Yayma Cemiyeti gibi vakıf ve derneklere devletin bütün kaynaklarını ayırdığını gördük. İlim Yayma Cemiyetinin toplam 189 yurdu bulunuyor, bu yurtlarda 31.280 öğrenci kalıyor, AKP bu vakfa her ay 24 milyon 85 bin lira aktarıyor. Çocuklara yönelik cinsel istismarlarla gündeme gelen Ensar Vakfı’nın 63 yurdu bulunuyor, bu yurtlarda 6 bin 786 kişi kalıyor, bu vakfa her ay 5 milyon 225 lira aktarılıyor.
Erdoğan’ın İstanbul Belediye Başkanı olduğu dönemde kurulan TÜRGEV’in ise bünyesinde 21 yurt bulunuyor, bu yurda her ay 3 milyon 234 bin lira aktarılıyor. TÜGVA’nın toplam 44 yurdu bulunuyor, yurtların tamamı yükseköğretime özel, yönetiminde AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın oğlu Bilal Erdoğan yer alıyor. TÜGVA’nın yurtlarında ise 4 bin 963 öğrenci kalıyor, aylık 3 milyon 821 bin 550 lira kaynak aktarılan vakfa yıl sonunda ödenecek tutar 45 milyon 858 bin TL’yi aşacak.
GÜLİSTAN DOKU’YU HATIRLATTI
Gülistan Doku 21 yaşında bir üniversite öğrencisiydi, yaklaşık iki yıldır kayıp. Aynı şekilde Munzur Üniversitesi öğrencisi olan bir üniversite öğrencisi Gülistan Doku. İki yıldır kayıp genç bir kadın hâlâ bulunmadı, çalışmalar durduruldu, Gülistan Doku aranmıyor. Ülkede bir genç kadın kayboldu, kaybettirildi ama Gülistan Doku çalışma faaliyetleri durduruldu. Gülistan Doku gibi onlarca kadının olduğunu çok iyi biliyoruz. Üniversitelerde akademisyenleri tarafından tacize uğrayan onlarca genç kadın var, bazıları basına da yansıdı, bazı akademisyenler yüzsüzce sosyal medya üzerinden aslında kadınları, kadın öğrencilerini nasıl taciz ettiğini de gösterdi.
100 GENÇTEN 3’Ü MADDE KULLANMAMIŞ
Türkiye öyle bir hâle geldi ki hangi şehirden bahsedersek bahsedelim; İstanbul’undan Diyarbakır’ına Van’dan İzmir’ine kadar neredeyse madde kullanmayan genç kalmadı. Bir kez dahi olsa her gencin madde kullandığını bizler de sahada yaptığımız araştırmalarda görüyoruz ve madde kullanımı yaşının 11’e kadar indiğini biliyoruz. Yani ben yaptığım bir çalışmadan bir örnek vereceğim. Diyarbakır’da bir parkta bulunan gençlerle kendimi tanıtmadan sadece selam verdim, sohbet ettim, bir yerden sonra madde kullanıp kullanmadıklarını sordum ve yaklaşık 100 gençle görüştüm, sadece bir gün 100 gençle görüştüm ve bu 100 gençten sadece 3 kişi hayatında hiçbir şekilde, hiçbir zaman, bir kereye mahsus dahi madde kullanmadığını söyledi.
UYUŞTURUCU POLİS GÖZETİMİNDE SATILIYOR
Yani ‘100 gençten sadece 3’ü madde kullanmadı’ diyoruz ve geriye kalan 97 gence ‘Maddeye nasıl ulaştınız?’ diye sorduğumuzda, aslında, hepsi bir şekilde mahallesinde, mahallesinin başındaki sokakta veya okul çıkışında maddenin çok rahatlıkla satıldığını, Emniyet güçlerinin bu madde satıcılarının birçoğunu tanıdığını, bildiğini, engel olmadığını söylüyor; bu da aslında hepimiz için çok daha vahim bir konuyu gündeme getiriyor. Yine, gençlerin bir diğer sorunu; maddeye düşmemiş ve gençlere reva görülen tüm bu politikalara karşı mücadele etmeyi, hakkını savunmayı, geleceği için mücadelede yer almayı savunan bir gençlik kesimi de var. Bu gençler neyle yüz yüze kalıyor?
FUTBOL TURNUVASINA KATILDIKLARI İÇİN TUTUKLANDILAR
Gençlik ve Spor Bakanı olması sebebiyle Bakanımıza yine bir örnek vermek istiyorum: HDP Gençlik Meclisi olarak madde bağımlılığına karşı yaz aylarında futbol turnuvası gerçekleştirdik. Aslında gençlerin yönelimlerini maddeye değil; gençleri sporda yetiştirmek için, yönelimlerini, yoğunlaşmalarını spora vermeleri için spor turnuvası, bir futbol turnuvası gerçekleştirdik ve bizim 3 arkadaşımız bu futbol turnuvasını düzenlediği için tutuklandı. Arkadaşlarımız, futbol turnuvası düzenlediği için üç ay boyunca tutuklu kaldı. İddianamede ise sadece futbol turnuvası var. Şimdi, bir Spor Bakanının bu konudaki düşüncelerini ben merak ediyorum. Yani, nasıl olur da 3 genç futbol turnuvası düzenlediği için üç ay boyuncu tutuklu kalır, hürriyetinden uzaklaştırılabilir; bu hepimiz için bir merak konusu.
ÖĞRENCİLER KAÇIRILIYOR
Yine aynı şekilde, mücadelede olan birçok genç kaçırılıyor, hepimiz basından bunu görmüşüzdür, kim olduğu belirsiz kişilerce kaçırılıyor. Defalarca soru önergesi verdik, bununla ilgili Mecliste konuşmalar yaptık, Meclis gündemine taşıdık; hiçbir bakanlıktan bu konuyla ilgili bir dönüş alamadık. Kimdir, bu ülkenin gençlerini kaçıranlar kim? Gençlik ve Spor Bakanımız bunu hiç merak etti mi, ben merak ediyorum. Ülkenin 21 yaşındaki gençleri, 25 yaşındaki gençleri, genç kadınları sivil kişilerce kaçırılıyor, tehdit ediliyor, darp ediliyor. Aileleriyle tehdit ediliyorlar, yaşamlarıyla tehdit ediliyorlar ama tek bir yetkiliden bir açıklama yok, ilgili hiçbir bakanlıktan bir açıklama yok. Gençlik Bakanımız, bunu gündemine aldı mı acaba?
SİVİLLER KAÇIRILIYOR
Van’da bir genç kadın kaçırıldı, ismini de verebilirim, Büşra Koyun, basına da yansıdı; şehir merkezinden çok uzak bir yerde bırakıldı, darp edildi, taciz edildi. Araç plakası olmasına rağmen, şehir merkezinde kaçırılmış olmasına rağmen, MOBESE’lerin gördüğü bir yerde kaçırılmış olmasına rağmen tek bir kişi sorgulanmadı, tek bir kişiye soruşturma açılmadı. Acaba Gençlik Bakanımız gençlerin bu sorunuyla da ilgilenecek mi? Yine, İstanbul’da bir genç kaçırıldı. Kaçırılma anına ait görüntüler basına yansıdı, basına düştü bu görüntüler. Yine tek bir kişiye bile bir soruşturma açılmadı ama ben burada bir kez daha söyleyeyim: Görüntüler bende mevcut, araç plakası görünüyor. Yine, önemli bir nokta, sivil olan kişiler kaçırılan kişilere polis olduğunu söylüyor yani bu gençler, polis olduğunu belirten kişilerce kaçırılıyor; birçoğuna polis kimliği gösteriliyor.”
Bütçe görüşmeleri devam ediyor.