Türkiye’de her geçen gün derinleşen ekonomik krizle birlikte yaşam şartları da standartların altına düşüyor. Üst üste gelen zamlar kadınların kullandığı menstrüel ürünleri de etkiliyor. Son günlerdeki zamlarla marketlerde satılan 20’li hijyenik ped, 45 TL’ye kadar yükseldi. Özellikle yoksulluk içerisinde yaşayan kadın ve kız çocuklarının yaklaşık yüzde 80’i bu ürünlere erişemiyor.

 

Vergi ve gelen zamlarla birlikte ped alamayacak duruma geldiklerini belirten kadınlar, tamamen ücretsiz ve ulaşılabilir olması gerektiği üzerinden sanal medyada paylaşımlarda bulundu. Kadın örgütleri, "Ped lüks değil, ihtiyaçtır", "Bu zam kadınların temel ihtiyaçlarına ve sağlık hakkına bir saldırıdır" sözleriyle tepkilerini dile getirirken, Birleşmiş Milletler Nufüs Fonu (UNFPA) Türkiye de, "Regl ürünleri lüks değil, temel ihtiyaçtır. Türkiye'de bu ürünlere yüzde 18 KDV uygulanıyor. Son fiyat artışlarıyla bu temel ihtiyaç özelikle kırılgan gruplar için tamamen erişilemez hale geldi. Bu konuda acilen adım atılmalı, regl ürünleri her yerde herkes için ulaşılabilir olmalı" açıklamasında bulundu. 

 

SAĞLIK SORUNLARI ARTIYOR

 

Mevcut sistemin kadınların temel ihtiyaçlarına da kota getirdiğini belirten Zilan Tayboğa (22), birçok kadının sağlık sorunları nedeniyle hijyenik pedleri bir ay kadar kullanmak zorun kaldığını ancak gelen zamlarla birlikte artık bu ürünlere ulaşamadığını dile getirdi. Tayboğa, “Fiyatlar çok pahalı olduğu için kadınlar en ucuz pedlere yöneliyor. Bu durum sağlık sorunlarını daha da arttırıyor. Ped alamayacak durumda olan kadınlar başka yöntemlere yöneliyor. Yani peçete kullanmak zorunda kalıyor. Pedlerdeki KDV ücretinin komple kaldırılması ve kadınların kullandığı bütün hijyen ürünlerinin ücretsiz olmasını istiyoruz. Ücretsiz olabilmesi için de karşı çıkmalıyız” dedi.

 

KADINLAR NE KULLANSIN?

 

Deniz Ağaç (17), artan fiyatlar nedeniyle sağlıksız ürünler almak zorunda kaldıklarını ifade etti. Ağaç, “Pedlerin bu kadar pahalı olmaması gerekiyor. Kullandığımız ürünler en temel ihtiyaçlarımızdan biri. Devletin bu ürünleri tamamen ücretsiz olarak vermesi, bundan vergi almaması gerekiyor. Maddi durumu kötü olan kadınlar peçete mi, pamuk mu kullansın?" diye tepki gösterdi. 

 

LÜKS DEĞİL İHTİYAÇ

 

Öğrenci olan Yudum Kılıç (20) da, regl için kullandıkları ürünlerin temel ihtiyaç olduğunu söyleyerek, "Regl olmak doğal bir şey. Pandemi döneminde de ped satışlarının yasaklandığı bir dönem yaşadık. Buna da karşıydık. Temel ihtiyaçlarımız olan hijyenik ürünlerin ücretsiz olması ve bunun bir lüks değil ihtiyaç olarak görülmesi gerekiyor” ifadelerini kullandı. “Ped alamayacağımız bir dönem içerisindeyiz” diyen Kılıç, çalışan kadınların regl döneminde bu hijyenik pedleri alamadığı için iş yerine gidemediğini söyledi. 

 

ÜCRETSİZ OLMALI

 

19 yaşındaki Helin Randa ise, bir öğrenci olarak artık ped alamadığını dile getirdi. Randa, yaşanılan durumla ilgili şöyle devam etti: “Regl olduğumda kara kara düşünür oldum. Ne yapacağım, nasıl alacağım diye.  Bu ürünlerin pahalı olması sistematik bir durum. Pedler ücretsiz ve ulaşılabilir olması gerekirken, zamlarla sürekli pahalanıyor. Bu dönemde birbirimizle dayanışarak çözüm üretebiliriz. Ped ve diğer hijyen ürünlerin tamamen ulaşılabilir ve ücretsiz olmasını istiyoruz.” 

 

MA / Özlem Yayan