Anayasa Mahkemesi (AYM), Van Büyükşehir Belediyesi’nde otobüs şoförü olarak çalışan ve belediyeye kayyım atanmasıyla birlikte “örgütle iltisak ve irtibatları olduğu” iddiasıyla işlerine son verilen 11 işçinin başvurusuyla ilgili hak ihlali kararı verdi. AYM, kişilerin adil yargılanması ve hiçbir araştırma yapılmadan haklarında karar verildiğine dikkat çekti. 

 

BİRİ KADIN 11 KİŞİ İHRAÇ EDİLDİ 

 

Belediyeye kayyım atanması sonrası Van Valiliği Olağanüstü Hal (OHAL) Bürosu, işçilerin “örgütle ile iltisaklı” olduklarını iddia ederek, iş akitlerinin feshedilmesini istedi. Bunun üzerine belediye, “Güven ilişkisinin bozulduğu gerekçesiyle” 11 işçinin işine son verdi. İşçiler, ardından Van İş Mahkemesi’ne başvurdu. Mahkeme, ise dosyanın esasını incelemeden işe iadenin reddedilmesi kararını verdi. Dava aynı şekilde Bölge İdare Mahkemesi ve Yargıtay tarafından da reddedildi. İşçiler adına avukatlar Ümit Avcı ve İsmail Güler, “Adil yargılanma hakkı kapsamındaki mahkeme hakkının ihlal edildiği” gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) başvurdu. 

 

YEREL MAHKEME İŞLEVİNİ YERİNE GETİRMEDİ

 

AYM kararında, “Derece mahkemeleri, adil yargılanma hakkının bir unsuru olan mahkeme hakkı gereği asıl işverenin başvurucu hakkındaki değerlendirmesinin objektif ve makul dayanakları olup olmadığını, dolayısıyla geçerli feshin koşullarının oluşup oluşmadığını incelemeden asıl işverenin şüphesine bağlı kalarak sonuca varmıştır. Başka bir ifadeyle derece mahkemeleri yargısal fonksiyonun esasını oluşturan uyuşmazlığın içinde yer alan maddi ve hukuki sorunların bütünüyle ele alınması ve karara bağlanması işlevini yerine getirmemiş, gerçek anlamda bir yargısal faaliyet icra etmemiştir. Dolayısıyla hukuk düzeni tarafından başvurucuya tanınan feshe karşı yargı yolunun açık olması teorik olmaktan öteye geçememiştir. Bu durumda başvurucuların mahkeme hakkının ihlal edildiği sonucuna ulaşılmıştır” denildi.  

 

YENİDEN YARGILAMA KARARI

 

İncelenen başvuruda, derece mahkemelerinin dava konusu uyuşmazlığın esasını incelememeleri sebebiyle adil yargılanma hakkı kapsamındaki mahkeme hakkının ihlal edildiği sonucuna ulaşıldığına dikkat çeken AYM, ihlalin mahkeme kararından kaynaklandığına hükmetti. AYM, “Bu durumda mahkeme hakkının ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmasında hukuki yarar bulunmaktadır. Bu kapsamda yapılması gereken iş, yeniden yargılama kararı verilerek, Anayasa Mahkemesi’ni ihlal sonucuna ulaştıran nedenleri gideren, ihlal kararında belirtilen ilkelere uygun yeni bir karar verilmesinden ibarettir. Bu nedenle başvurucuların adil yargılanma hakkı kapsamındaki mahkeme hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddialarının kabul edilebilir olduğuna karar verilmiştir” kararı verdi. 

 

Kararı değerlendiren avukat İsmail Güler, işçilerin işe iade edilmesinin gerektiğinin altını çizdi.