Ekonomik kriz, yüksek enflasyon ve TL değerinin tarihi düşüşü ile birlikte, yurttaşların alım gücü düştü. Alım gücünün düşmesi ise, en fazla küçük esnafı etkiliyor. Diyarbakır’ın Yenişehir ilçesi Ofis Semti’nde bulunan yer altı çarşı esnafı, iş yapamamaktan şikâyetçi. Kriz halinin Türkiye’nin savaş politikalarıyla daha da derinleştiğinin söyleyen esnaf, ayakta kalacak güçlerinin kalmadığını belirti. 

 

‘İNSANLAR AYAKKABI ALAMIYOR’

 

Yer altı çarşı esnafı Berat Güneş, Türkiye’de yaşanan ekonomik krizin diğer dünya ülkelerine oranla 10 kat daha fazla olduğunu ifade etti. Tekstil işleri dolarla yapıldığı için işlerinin daha fazla etkilendiğini kaydeden Güneş, “Eskiden çok az parayla çok fazla ürün getirip insanlara uygun fiyatta ayakkabı satabiliyorduk. Çünkü alım gücü vardı. Şu an da alım gücü olmadığı için, insanlar gelip eli boş şekilde dönüyor. Bu durum da bizi satış yapamamanın ötesinde üzüyor. Eğer ki 80 yaşındaki bir insan gelip beğendiği ayakkabıyı satın alamıyorsa, demek ki bu ülkede bir sorun var.  Ayakkabı lüks olan bir şey değil, temel ihtiyaçtır ama insanlar onu da alamıyor” dedi. 

 

KREDİ FAİZLERİ FAZLA

 

Güneş, esnafların yararlandığı kredi faizlerinin yurttaşlarınkinden az olmasına rağmen yine çok fazla olduğunu söyleyerek, her türden kredi dönüşünün, çekilen miktarın iki katı olduğunu hatırlattı. Güneş, “Krediyle ticaret dönmüyor. Açık hesapla döndürmeye çalışıyoruz” diye konuştu.  

 

‘KREDİYİ KREDİ İLE KAPATIYORUZ’

 

Esnaf olarak çektikleri kredilerin ödemesini yapamadıklarını belirten Güneş, “Kredi ödemesi yapamadığımızda yeni bir kredi çekiyoruz. Genelde o da yetmediği için, üstünü tamamlayıp, önce çektiğimiz kredinin borcunu ödüyoruz. Bu sefer de sonraki kredinin tutarını ödeyemiyoruz. Bu da bizi başka bir bankada kredi çekmeye itiyor. Onu da bu şekilde kapatıyoruz” ifadelerini kullandı. 

 

‘KAYNAK SAVAŞA GİDİYOR’

 

Savaşın her türlüsünün kriz yarattığını ve Türkiye’nin yıllardır bir savaş içerisinde olduğunu da belirten Güneş, savaşa harcanan maliyetin çok yüksek olduğunu ifade etti. Ülkenin sorunlarının gün geçtikçe arttığına işaret eden Güneş, “Türkiye kaynaklarının çoğu savaşa gidiyor” dedi. 

 

‘ESNAF VE HALK ZARAR GÖRÜYOR’ 

 

Mehmet Aytaş isimli esnaf ise, piyasanın durumundan kaynaklı ekonomik krizin kendilerini etkilediğini söyleyerek, alım gücünün düştüğünü ifade etti. Aytaş, “Alışveriş düşmüş durumda. Tabi ekonomik krizden alım gücü düştüğü için hem esnaflar hem de halk zarar görüyor. Herkes bu durumdan şikâyetçi. Ekonomik kriz herkesi ilgilendiren bir durum” diye konuştu. 

 

‘ESNAF DÜKKANI KAPATIYOR’ 

 

Esnaf Ethem Ekin de, 35-40 yıldır esnaflık yaptığını ve daha önce mevcut kriz gibi bir krize rastlamadığına dikkat çekerek, şunları söyledi: “Çok hükümet geldi gitti ama biz esnaflar bu hükümet döneminde yaşanan kriz gibi bir krize daha önce rastlamadık. Bütün dükkânlar kapalı. Bütün dükkânların üzerinde kiralık yazıyor. Hem kiralar yüksek hem de eskiden bir malı 50 liraya alırken, şimdi 150-200 liraya ancak alabiliyorsunuz."

 

‘YAKINDA BİZ DE KAPATACAĞIZ’

 

İşyerini açtıklarında siftah yapamadıklarını kaydeden Ekin, “Esnaf olarak dükkânları kapatıyoruz. Yani batan bana. Ne kredilerimizi ödeyebiliyoruz, ne çeklerimizi.. Gelen fiyatı sorup bırakıp gidiyor.  Çünkü aşırı bir pahalılık ve zam var. Eskiden bize İstanbul’dan 25 liraya kargo geliyordu. Şimdi 60 liraya geliyor. Bu ülke batmış. ‘Bu zamlar neden geliyor? Soran yok. Yakında biz de dükkânı kapatacağız” dedi. 

 

‘50 BİN İÇİN 26 BİN FAİZ İSTİYORLAR’

 

Ekin, bankaya kredi için başvuru yaptığını ve 50 bin TL’lik kredi için 26 bin TL faiz ödemesinin istendiğini belirterek, şunları söyledi, “Ben o parayı nasıl kazanayım, nasıl ödeyeyim. Mümkün değil. Faizler düştü diyor. Hani nerede düştü? Bir değişim olması şart. Bu milletin uyanması lazım. Tamam diyelim eskiden iyi gidiyordu ama şimdi iyi gitmiyor. Gitsinler artık. Yani başka hükümet yok mu? Ya da başka hükümet kurulamaz mı? İlla ki bu hükümet mi olacak? Sokağa çıktığın zaman hangi aile memnun, hangi esnafın yüzü gülüyor? Her kes pimi çekilmiş bomba gibi. Herkes huzursuz.

 

KRİZİN NEDENİ SAVAŞA YAPILAN HARCAMA

 

Türkiye’nin içerisine düştüğü krizin temel sebebi savaştır. Hiçbir şey yokken büyük operasyonlar yapılıyor. Bir şey yokken neden bu büyük operasyonlar yapılıyor? Neden ekonomi oralara harcanıyor? Sebebi nedir? Ekonominin kötü olmasının sebebi, savaşa yapılan harcamalar. Türkiye’de alınan vergi dünyanın hiçbir yerinde alınmıyor. Bu kadar para geliyorsa bu paralar nereye gidiyor? Bu paralar boşu boşuna harcanmasaydı, Türkiye güllük gülistanlık olurdu."