HABER MERKEZİ - Irak’ta derinleşen siyasal krizin sokak eylemlerine dönüşebileceğine dikkati çeken Dr. Ciwad El-Beydani, Sadr Hareketi yönetiminin gösterilere ve yeni muhalefete öncülük edebileceğini söyledi.

 

Irak’ta 10 Ekim 2021’de yapılan genel seçimler üzerinden 8 ay geçmesine rağmen hükümet kurulamadı. Gün geçtikte derinleşen siyasal kriz yeni problemleri de beraberinde getiriyor. Hükümet kurulamadığından Sadr Hareketi’ne bağlı 73 parlamenter geçtiğimiz günlerde istifa etti. Sadr'in Hareketi’nin milletvekillerinin istifası ve Irak'ta gelişmelere dair spekülasyonlar ortaya çıktı. İddialara göre, istifa eden bu vekiller yerine Koordinasyon Çerçevesi parlamenterleri seçilecek. 

 

GÖSTERİLER DÜZENLENEBİLİR

 

Hareketin milletvekilleri, parlamentodaki en büyük blok olduğunu belirterek, siyasi çeşitlilik ilkesine uygun bir hükümet kurulmasını talep etti. İran'a yakın bir grup siyasi bloktan oluşan Koordinasyon Çerçevesi, 2003'ten sonra oluşturulan hükümetlerde yapıldığı gibi, tüm Şii partileri kapsayacak şekilde kararlaştırılmış hükümet istedi. Fakat Sadr Hareketi Koordinasyon Çerçevesi’nin bu teklifini gerçekleştirmeyi reddetti. Federal Yüksek Mahkeme'nin 15 Mayıs'ta hükümetin parlamentoya sunduğu gıda güvenliği ve kalkınma desteğinin taslağının hazırlanmamasına ilişkin kararından birkaç saat sonra, Sadr Hareketi muhalefetin katılımının sinyalini verdi. Taslağın, yeni bir hükümet kurulamaması nedeniyle federal bütçeden geçirilememesine rağmen, devlet işlerinin yönetimine geçici bir çözüm olarak hazırlandığını belirtildi.

 

Hawar Haber Ajansı’na (ANHA) konuşan Iraklı araştırmacı tarihçi Dr. Ciwan El-Beydanî, Sadr Hareketi yönetiminin gösterilere ve yeni muhalefete öncülük edebileceğini söyledi. 

 

‘GİZLİ SIRLAR VAR’

 

"Bu istifayla siyasi baskının sona ereceğine inanıyorum” diyen El-Beydanî, gizli sırların olduğunu iddia etti. El-Beydanî bunun nedeninin ise şöyle açıkladı: “Bunun kanıtı da meclis başkanı Mihemed Helbûsî’nin istifaları derhal kabul etmesini gösterebiliriz. Siyasi partiler arasında, Sadr Hareketi'nin Helbusî bloğu ve KDP ile kurduğu ittifak arasında perde arkasında müzakereler olduğu çok açıktır.” Irak seçim yasasına göre istifa eden her milletvekilinin yerini, daha fazla oy alan en yakın üyenin aldığını belirten El-Beydanî, "Bunların çoğu Koordinasyon Çerçevesi ve bağımsızlardan oluşuyor. Sonuç olarak hükümetin kurulması kolaylaştırılacak. Aslında, Koordinasyon Çerçevesi milletvekillerinin çoğu Saddam Hüseyin'in eski muhalifleridir. Müzakerelerde dolaylı olarak baskı yapıp Sadr Hareketi'ni istifaya zorlamışlardır” dedi.

 

‘SADR HAREKETİ MUHALAFETE YÖNELEBİLİR’

 

Irak’ta derinleşen siyasal krizin sokak eylemlerine dönüşebileceğine işaret eden Dr. Ciwad El-Beydani, Sadr Hareketi yönetiminin gösterilere ve yeni muhalefete öncülük edebileceğini söyledi. Sadr Hareketi'nin liderliğinde gösterilerin düzenlenmesinin uzak olmadığını belirten El-Beydanî, "Sadr Hareketi muhalefete yönelebilir. Muhalefetin destekçileri olan halkın fakir bölgelerde yaşadıkları biliniyor. Gösteriler karmaşık bir eylem haline dönüşür ya da halk arasındaki çatışmalar derinleşirse, hükümeti kurmak için baskılar daha da artacaktır. Bilindiği gibi, Sadr Hareketi, Adil Ebdulmihdî hükümetinin devrilmesinde rol oynadı. Hükümet kurulsa bile, devrilebilir ve ardından yeni seçimler yapılabilir. Durum şu anda net değil, yakın gelecekte olaylar olabilir. Farklı taraflar arasında diyalog olmadığını varsayarsak, belirsizlik bir hükümetin kurulmasına yol açabilir" diye belirtti. 

 

FIRSAT DOĞDU

 

Sadr Hareketi’nin milletvekillerinin yerini alacak olanlara da değinen El-Beydanî, "Hükümeti kimin kuracağını tahmin etmek mümkün değil. Koordinasyon Çerçevesi'nin bağımsız olanlardan daha fazla fırsata sahip olacağına inanıyorum. Helbûsî Grubu (Sünni Hareketi) ve Irak'ın batısındaki diğer siyasi bloklar da buna dahildir. Bu insanların uzun bir siyasi geçmişi var. KDP ve YNK'nin yanı sıra Helbûsî grubu ve Irak'ın batı bölgelerindeki diğer siyasi bileşenlerle ilişkileri var” diye konuştu. 

 

TAVİZ ‘ALDATMACASI’

 

Koordinasyon Çerçevesi'nin bazı tavizler vereceğine, bunun de bir aldatmaca amaçlı olacağına inandığını dile getiren El-Beydanî, “Hileleri İran'ın uluslararası diyalog dosyalarından uzak değil. Çünkü bunların çoğu İran'a aittir. Sadr Hareketi tam tersine açıktır. Sadr Hareketi bir hükümet kurarsa, tek kişiye ait olduğu için blok büyük kazanımlar elde edebilir. Ancak Koordinasyon Çerçevesi de birçok güce bağlıdır. Irak gibi ülkede kendi başına karar vermesi çok zor görünüyor. Öte yandan, bağımsızlar için fırsat az olduğu için Koordinasyon Çerçevesi veya diğer partiler onları kendilerine çekmek için bazı tavizler verebilir” ifadelerini kullandı.

 

‘KDP’NİN TEK DERDİ KENDİ ÇIKARLARI’

 

Kürdistan Demokrat Partisi'nin (KDP) şu an için tek kaygısının çıkarları olduğunun altını çizen El-Beydanî, “Kiminle aynı fikirde olduğu umurunda değil. Koordinasyon Çerçevesi, KDP'nin stratejik müttefikidir. Özellikle de KDP ulusal bir çizgide yürürken ve Koordinasyon Çerçevesi mezhepsel bir çizgide ilerliyor. Her ikisi de Irak'ı bölme ilkesi üzerinde hemfikir, bu yüzden birbirilerine çok yakınlar. Perde arkasında siyasi partiler arasında görüşmeler gerçekleştiriliyor olabilir” şeklinde konuştu.

 

‘SADR, TOPLUM İÇİNE İNEBİLİR’

 

El-Beydanî devamla şunları söyledi: "Koordinasyon Çerçevesi’nin cumhurbaşkanlığını bırakmayacağına ve onu elde etmek için çalışacağına inanıyorum. Bazı tavizler vermesi gerekiyor. Ama önemli olan şu ki; Sadr hareketi bu başarısızlıkla yetinecek mi? Aslında ben başarısızlık olarak görmüyorum. Çünkü Sadr hareketi kolay değildir. Sadr, toplumun içine inerse kaosa ve yeni kurulacak hükümetin devrilmesine neden olabilir.”