HABER MERKEZİ - Sayıştay, kayyım yönetimindeki Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi'nin tüm belediye taşınmazlarının hacizli olduğunu, ihale yapılmadan 23 milyon TL'ye lale ve ağaca harcandığını, sosyal yardımların usulsüz yapıldığını ve tüm işlerde artışa gidildiğini tespit etti. 

 

Sayıştay Başkanlığı, 2021 yılına ait belediye ve belediyelere bağlı idarelerin denetim raporlarını yayınladı. Sayıştay denetçileri, kayyım yönetimindeki Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi’nde birçok usulsüzlük tespit etti. 

 

Raporda, belediye sınırları ile mücavir alan içinde kalan ve belediye tarafından kiraya verilen 21 adet iş yerinin, işyeri açma ve çalışma ruhsatı olmaksızın faaliyet gösterdiği ve bu işyerlerinden "İşyeri Açma İzni Harcı" alınamadığı tespit edildi. Raporda, "Belediye tarafından işyeri olarak kiraya verilen taşınmazlardan işyeri açma ve çalıştırma ruhsatı alınmayan işyerleri için ruhsat takibinin yapılarak işyerlerinin ruhsatlandırılması ve bu işyerlerine İşyeri Açma İzni Harcı tahakkuk ettirilmesi gerekmektedir" uyarısı yapıldı. 

 

TÜM TAŞINMAZLAR HACİZLİ

 

Raporda, belediye tarafından kamu hizmetinde fiilen kullanılan ve haczedilemez nitelikte olan taşınmazların üzerinde haciz bulunduğu görüldüğü belirtildi.  2004 sayılı İcra İflas Kanunu'nun “Haczi caiz olmayan mallar ve haklar” başlıklı 82’nci maddesinin "Devlet malları ile mahsus kanunlarında haczi caiz olmadığı gösterilen malların haczolunamayacağı ifade edilmiştir" maddesine işaret edilen raporda, "5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 15’inci maddesinde; Belediyenin proje karşılığı borçlanma yoluyla elde ettiği gelirleri, şartlı bağışları ve kamu hizmetinde fiilen kullanılan malları ile tahsil edilen vergi, resim ve harçların gelirlerinin haczedilemeyeceği, icra dairesince haczi kararı alınmadan önce belediyeden borca yetecek kadar haczedebilecek mal gösterilmesinin isteneceği, on gün içerisinde yeterli mal beyan edilememesi durumunda haciz işleminin alacak miktarını aşacak şekilde yapılamayacağı belirtilmiştir" denildi. 

 

Yapılan incelemede, kamu hizmetinde kullanılan ana hizmet birimi binası dahil belediyeye ait tüm taşınmaz malların üzerinde haciz bulunduğu tespit edildi. Raporda, "Belediye tarafından kamu hizmetinde fiilen kullanılan taşınmazların üzerinde haciz bulunması mevzuata aykırılık teşkil etmekte olup taşınmazların üzerinde bulunan haczin kaldırılması için gerekli çalışmaların yapılması gerekmektedir" diye kaydedildi. 

 

23 MİLYON AĞAÇ VE LALEYE HARCANDI

 

İhalelere dair yapılan incelemede ise, istisna kapsamında olmayan alımların ihale yapılmaksızın gerçekleştirildiği tespit edildi. Raporda, Park ve Bahçeler Dairesi Başkanlığı tarafından 2021 yılı içerisinde yeşil alanlara, orta refüjlere, parklara ve ağaçlandırma sahalarına dikilmek üzere 23 milyon 205 bin 750 TL bedel ile ağaç, çalı, bitki ve lale soğanı alındığı kaydedildi. Söz konusu alımların Sakarya-Kocaeli bölgesinde yer alan 4 firmadan, her kalem için ayrı teklif alınmak suretiyle yapıldığı aktarıldı. 

 

İHALESİZ VE SÜRESİZ TAHSİS 

 

Raporda, minibüs hatlarının ihale edilmeksizin ve süresiz olarak kooperatiflere verildiği de tespit edildi. Raporda, "Minibüs ile yolcu taşıma imtiyaz hakkının, İl Trafik Komisyonu kararı ile ihale yapılmaksızın ve süresiz olarak kooperatiflere tahsis edildiği görülmüştür" denildi. 

 

Danıştay raporuna işaret edilerek, "Yapılan incelemede, büyükşehir belediye sınırları içerisinde toplam 367 adet ‘M’ plaka ile çalışan minibüs hattı bulunduğu, bu hatlardan 267 adedinin daha önce kurum kayıtlarında bulunamayan bir karar ile 4 şehir içi ulaşım kooperatifine ihale yapılmaksızın ve süresiz olarak

tahsis edildiği" tespitine yer verildi. 

 

'GELİRLER KAYDEDİLMELİ' UYARISI

 

Raporda, belediyenin Müzeler Şube Müdürlüğüne bağlı Diyarbakır Kent Müzesinde bulunan, tarihi ve kültürel değeri olan eserlerin, Taşınır Mal Yönetmeliği hükümlerine uygun olarak müze defterine kaydedilmediği kaydedildi. Raporda, "Belediyeye bağışlanan, tarihi ve kültürel değerleri olan eserlerin, Taşınır Mal Yönetmeliği gereği müze defterine kaydedilerek müzede bulunan eserler için Taşınır Mal Yönetmeliğinin ekinde yer alan 5/A örnek numaralı taşınır işlem fişlerinin kullanılması gerekmektedir" uyarısına yer verildi. 

 

Raporda dikkat çeken başlıklardan birisi ise, sosyal yardımlara dair oldu; Belediyeden sosyal yardım almak isteyen yurttaşların ihtiyaç durumunu belirlemede, başvurucunun sosyal güvenlik durumu, tapu bilgileri, gelir bilgileri gibi önemli kriterlerinin sorgulanabildiği Bütünleşik Sosyal Yardım Bilgi Sisteminin (BSYS) kullanılmadığı tespit edildi. 

 

YARDIMLARDA USULSÜZLÜK

 

Raporda, belediye tarafından yapılan sosyal yardımların Sosyal Kart Projesi ile alışveriş kartı verilmesi, Öğrenci Hanesine Destek Projesi ile nakdi destek sağlanması ve Gıda Yardımı Projesi ile gıda kolisi verilmesi şeklinde gerçekleştirildiği görülmüğüne işaret edilerek, "Sosyal Kart Projesi kapsamında 12.110 kişiye 9.409.050 TL nakdi yardım yapıldığı, Sosyal Kart Projesi ile destek sağlanan 12.110 vatandaştan 9.829 vatandaşın Sosyal Yardım ve Dayanışma Vakfı aracılığıyla belirlendiği, Sosyal Yardım ve Dayanışma Vakfı aracılığıyla yardım alanlar dışında kalan 2281 vatandaşın yoksulluğunu kanıtlayıcı sigorta durumu ve tapu sorgulamalarının yapılmadığı; yardım alacak vatandaşların, beyan ve gözlem sonucu sosyal çalışmacılar tarafından hazırlanan sosyal inceleme raporu ve sağlık raporu ile belirlendiği tespit edilmiştir" denildi. 

 

Raporda, sosyal yardım için, aile nüfus bilgileri, tapu bilgileri, vergi mükellefiyet bilgileri, öğrenci bilgileri, sosyal güvenlik bilgileri, sosyal yardım bilgileri, üzerine kayıtlı araç bilgileri, gelir tespit bilgileri ve engelli durum bilgilerinin sorgulanabildiği Bütünleşik Sosyal Yardım Bilgi Sisteminin (BSYBS) kullanılması önerildi. 

 

TÜM İŞLERDE ARTIŞ YAPILDI

 

Yapım işlerine dair de kimi usulsüzlüklere raporda yer verildi. Raporda, uygulama projesine dayalı olarak anahtar teslim götürü bedel sözleşme ile yapılan işlerde, iş artışının genel bir uygulama haline geldiği görüldüğü aktarıldı. Yapılan incelemede; "Fen İşleri Dairesi Başkanlığı tarafından 2019-2020-2021 yılları içerisinde anahtar teslim götürü bedel ile ihale edilen ve sözleşme bedeli ile bitmesi gereken tüm işlerde iş artışı yapıldığı tespit edilmiştir" denildi. Raporda, bu durumun önlenmesi gerektiği vurgulandı. 

 

Raporda, Kamu İhale Kanunu’nda öngörülen temel ihale usulleri ile ihale edilmesi gereken ve aynı ihale konusu iş içerisinde yer alabilecek mal alımlarının mevzuatta öngörülen parasal sınırların altında kalacak şekilde kısımlara bölünmek suretiyle doğrudan temin usulü ile gerçekleştirildiği ifade edildi. 

 

DOĞRUDAN TEMİN 

 

İnceleme sonucu, organizasyon hizmeti alımı, yemek alımı, yedek parça alımı, cilt ve baskı hizmeti alımı gibi alım işlerinin aynı gün içerisinde birden fazla alım yapılmak suretiyle kısımlara bölünerek gerçekleştirildiği tespit edildiği belirtildi.