İZMİR - İHD İzmir Şubesi, gözaltında kaybedilen İlyas ve Zeki Diril adlı çocukların akıbetini sordu.   

 

İnsan Hakları Derneği (İHD) İzmir Şubesi, gözaltında kaybedilenlerle ilgili iki haftada bir yaptığı basın açıklamasını Konak eski Sümerbank önünde yaptı. "Kayıplar vicdandır vicdana sahip çık" pankartının açıldığı eylemde, açıklama 20 Kasım Dünya Çocuk Hakları Günü nedeniyle kaybedilen çocuklar için yapıldı. 

 

İHD İzmir Şube Sekreteri Ali Aydın, İHD verilerine göre, 27 çocuğun gözaltında kaybedildiğini söyledi. İlyas ve Zeki Diril'in nasıl kaybedildiğini anlatan Aydın, "Şırnak’ın Keldani köyü olan Mehri (Kovankaya) de yaşayan Diril ailesi köyleri askerler tarafından yakılınca 1990’lı yıllarda İstanbul’a göç ettiler. İstanbul’da büyük zorluklar yaşayan aile, 1993 yılında köylerine geri döndü ve yakılan evlerini yeniden yaptı. Bir kuyumcu imalathanesinde çalışan 16 yaşındaki Zeki Diril ve 12 yaşında olan kuzeni İlyas Diril İstanbul’da kaldı. Burada bir süre çalışarak para biriktirdiler. Biriktirdikleri paraları yanlarına alarak evlerine gitmek için Şırnak’a doğru yola çıktılar. 2 Mayıs 1994 tarihinde henüz evlerine ulaşamadan askeri kontrol noktasında gözaltına alınarak Uzungeçit Jandarma Karakolu’na götürüldüler. Karakolda Nezaret ve Emniyet odası defterine 11 Mayıs 1994 tarih ve 18-19 sıra numarası ile kaydedildiler" dedi.

 

SORUŞTURMA İZNİ VERİLMEDİ 

 

Uludere İlçe Jandarma Komutanı Bülent Serdengeçti’nin Diril kardeşlerin aynı gün serbest bırakıldığını iddia ettiğini aktaran Aydın, "Soruşturma takipsizlik kararı ile kapatıldı 1995 yılında, Zeki ve İlyas’ı gözaltında gördüğünü söyleyen ve Uludere Cezaevi’nde tutuklu bulunan K.Y. isimli kişi, Zeki’nin babasına ‘Çocuklarınızı bir sabah erkenden karakoldan çıkardılar. Çok ağır işkence görmüşlerdi. Sonra bir askerden onların helikoptere bindirilip, bir yerde atıldığını duyduk’ dedi. Soruşturma başlatan Uludere Cumhuriyet Başsavcılığı görevsizlik kararı vererek dosyayı Şırnak’a gönderdi. Şırnak Cumhuriyet Başsavcısı Ayhan Aygün girişimlerinden sonuç alamayınca 28 Temmuz 1998 tarihinde, Adalet Bakanlığı’ndan Uludere Jandarma Komutanı hakkında cezai soruşturma başlatma izni istedi. Adalet Bakanlığı soruşturma izni vermedi. Cumhuriyet Savcısı’nın talep etmesine rağmen İlyas ve Zeki Diril’in kaybedilmesinden sorumlu olanların tespit edilebilmesi amacıyla hiçbir cezai dava başlatılmadı. Soruşturma takipsizlik kararı ile kapatıldı" diye belirtti.

 

TÜRKİYE MAHKUM EDİLDİ 

 

Ailenin daha sonra Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne (AİHM) başvurduğunu kaydeden Aydın, "AİHM, Türkiye'nin Zeki Diril'in gözaltına alınmasının ardından serbest bırakıldığını destekleyen hiçbir kanıt sunmadığı, Uludere'ye sevk edildikten sonra Zeki'nin başına neler geldiği ile ilgili olarak inandırıcı ve ayrıntılı hiçbir açıklamada bulunmadığı tespitini yaparak, Zeki Diril’in kaybolmasından devletin sorumlu olduğuna karar vererek Türkiye’yi oybirliği ile mahkûm etti. Bu davada da cezasızlık, yurttaşa karşı suç işleyen güvenlik güçlerinin korunması için bir zırh olarak kullanıldı. Henüz çocuk yaştaki Zeki Diril ve İlyas Diril’in gözaltında kaybedilmesinden sorumlu olanlar da bu zırhın güvencesiyle korunmaya devam ediliyor" diye konuştu.