İZMİR - Jeofizik Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Başkanı Sinancan Öziçer, artçı depremlerin aylarca sürebileceğini belirterek, olası büyük depremlere karşı hazırlık yapılması gerektiğini vurguladı.  

 

Türkiye'de 1'inci derece deprem bölgesi içerisinde yer alan Ege Bölgesi kentlerinde yaşanan depremler arttı. Bölgede Eylül ayından bu yana 300’den fazla irili ufaklı deprem yaşandı. 5 Kasım 2022'de İzmir Buca'da yaşanan 4,9 büyüklüğündeki deprem sonrası yaşanan artçı depremler korkuya neden oluyor. Uzmanlar, artçı depremlerin gelişebilecek büyük bir depremin habercisi olmadığını, ancak büyük bir depremin meydana gelme ihtimalinin de ortadan kalkmadığını belirtiyor. Jeofizik Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Başkanı Sinancan Öziçer, bölgedeki artçı depremler ve alınması gereken önlemlere dair konuştu.  

 

EGE'DE HAREKETLİLİK ARTTI

 

Dünyanın sürekli hareket halinde olması ve kayaçların sürekli sıkışıp genleşmesinden kaynaklı enerji birikimi olduğunu kaydeden Öziçer, Afrika kıtası ve Arap levhasının Türkiye’yi ittiğini ve Anadolu levhasında yıllık 3-4 santim kaymaların oluştuğunu söyledi. Gelişen büyük tektonik levhalar arasındaki sıkışık durumdan kaynaklı Ege coğrafyasında depremlerin yaşanmasının normal olduğunu belirten Öziçer, "Ama son 3-4 aya baktığımız zaman İzmir ve çevresinde, Ege denizindeki depremlerin artığını gözlemliyoruz. Eylül ayından itibaren Sisam adasının güneyinde, Kuşadası açıklarında meydana gelen deprem, 5 Kasım’da Buca’da 4.9 büyüklüğünde gerçekleşen ve Midilli adasında meydana gelen depremler, sürekli hareket halinde olduğumuzu gösteriyor. Meydana gelen depremlerin hem artçılarını hem de ana şoklarını hissediyor olduk” dedi.

 

DEPREM FIRTINASI 

 

Büyük depremler sonrası yaşanan artçıların birkaç hafta ya da birkaç ay sürebileceğini aktaran Öziçer, "Bu nedenle son zamanlarda meydana gelen depremleri, ilk meydana gelen depremlerin artçıları olarak yorumlayabiliriz. Bundan daha büyük bir depremi tetikleyecek değil. Ya da öncüsü anlamına da gelmez. Son haftalarda meydana gelen depremleri deprem fırtınası olarak yorumlayabiliriz. Herhangi bir şekilde yıkıcılığı ve tehlikesi bulunmayan depremlerdir” diye belirtti.

 

DEPREME HAZIRLIK

 

Olası depremlerden önce alınması gereken önlemlerin tartışılması gerektiğini ifade eden Öziçer, hem yetkililere hem de yurttaşlara bu noktada görev düştüğünü ifade etti. Öziçer, "Maalesef 1999 Marmara depreminde hayatını kaybedenlerin yüzde 5'i yapısal olmayan malzemelerden dolayı hayatlarını kaybetti. Deprem anında korku panik içerisinde oluyoruz. Burada en önemlisi panik ve korkuyu bertaraf etmektir. Deprem hissettiğimiz zaman balkon, asansör ve merdivenlere gitmememiz gerekiyor. Bunlar bir yapının en bağımsız olan bölgeleridir. Deprem anında ilk hasar görecek yerlerdir. Çünkü ilk depremin yıkıcı özelliği çok olmaz bu da 3-4 saniye sürer. Bu 3-4 saniyelik süre içerisinde dışarı çıkılmamışsa sonraki süreçte yıkıcı etkisi olan 2’inci deprem gelir. Deprem bittikten sonra kaçış koridorlarında afet toplanma alanlarına gitmeliyiz” şeklinde konuştu. 

 

BELEDİYELERİN DENETİM GÖREVİ 

 

Yerel yönetimlerin ise yapıları denetlemesi gerektiğini vurgulayan Öziçer, herhangi bir baraka ya da büyük bir rezidansta aynı prosedürlerin geçerli olduğunu kaydetti. Öziçer, "Yapılan projeler yapılan alanın zemin etüt projesine göre hazırlanıyor. Etüt zemin projeleri jeoloji ve jeofizik mühendisleri tarafından hazırlanır. Yer altındaki sistemik elektrik dalgaları yayarak, veriler elde ediliyor. Deprem anında o zeminin nasıl hareket edeceğine dair parametreleri verir. İnşaat mühendisi, mimar buna uygun hareket ederek, ‘Ben bu şekilde projemi hazırlayayım’ der. Yönetmeliğe uygun olup olmadığı ya da mühendislik projelerine uygunluk da zemin etüt projelerinin belediyenin denetlemesine aittir. İzmir gibi bir yerde 40 belediyede sadece 7 jeofizik personeli varken, 23 belediyede bu alanda çalışan bulunmamakta. 23 tane belediyemizde herhangi bir şekilde yanlış hesaplamamalardan kaynaklı bir yapının can ve mal kaybı oluşturması demek, sorumluluğun belediyeye ait olması demektir. Jeofizik uzmanı istihdamı ile bu tehlikeyi gidermiş olacağız. Belediyeler, kendi personellerine eğitimleri artırması gerekiyor” diye konuştu.

 

‘ÇALIŞMALAR DAHA İYİ YAPILABİLİR’

 

Öziçer, 2020 yılında merkez üssü Seferihisar olan 6.9 büyüklüğündeki depremin ardından Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından hasar tespit komisyonunun kurulduğuna anımsatarak, sonrasında bazı ilçelerde yapıların denetlendiğini aktardı. Bu bölgelerde az, orta ve ağır hasarlı yapıların belirlendiğini söyleyen Öziçer, "İzmir ve çevresinde büyük bir mikro gölgeleme, derin sondajlar, derin jeofizik çalışmalar var. En yıkıcı, en zor, en acı deneyimleri veren bütün depremler denizde meydana gelen depremlerdir. Ege denizini araştırırsak gömülü ve aktif fayların analizlerini yaparsak, geometrisini ortaya çıkarırsak tehlikenin boyutlarını öğrenebiliriz. 9 Eylül Üniversitesi’ne ait sismik gemimiz var. Bu daha iyi şekilde değerlendirilebilir. Derin odaklı mesafe çalışmalar var. Ama Ege bölgesi daha iyi incelenebilirdi” dedi. 

 

MA / Delal Akyüz