HABER MERKEZİ- Dünya Anadil Günü nedeniyle Rojava Üniversitesi’nde Kürt dili çalıştayı düzenlendi. Asimilasyon politikalarına dikkat çekilen çalıştayda, Kürt dilinin önemine vurgu yapıldı.
Qamişlo'da bulunan Rojava Üniversitesi'nde "Kürt dilinin durumu 'engel-gelişim" başlıklı çalıştay gerçekleştirildi. Çalıştayda üç seminer verilirken, çalıştaya üniversite öğrencileri, aydınlar, yazarlar, Özerk Yönetim kurumlarının temsilcileri katıldı. Kurdistan’dan çok sayıda dilbilimciler ve Kürt edebiyatı uzmanları da online olarak katıldı.
"Devrimin Başlangıcından Günümüze Rojava'da Kürtçe Eğitimin Önemi ve Eğitimin Durumu" konulu ilk seminer Rojava Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Newaf Mele Beşir ve Kürt Dili Enstitüsü (SZK) araştırma dairesi üyesi Gül Hisên tarafından verildi.
Newaf Mele Beşir, kişinin kişiliğini oluşturmada dilin önemine ve anadilde eğitimin önemine dikkat çekti.
Kurdistan'ı işgal eden güçlerin yıllardır Kürt diliyle mücadele ettiğini, Kürt halkına tek dilliği dayatmaya çalıştığını ifade eden Mele Beşir, "Ancak Kürt halkının kültürle olan bağı bu planların yürümesine izin vermedi. Şimdi Rojava'da anadilde eğitim alanında önemli ve büyük adımlar atılıyor" dedi.
Rojava Devrimi sonrası eğitim sistemine dikkat çeken Gulê Hisên, Kürt Dil Kurumu'nun Kürtçe gramer, materyal hazırlama ve Kürt dili öğretmeni yetiştirmedeki rolüne övgüde bulundu.
"Kürdistan'ın bazı bölgelerinde Kürt dilinin durumu" başlıklı ikinci bölümde asimilasyon politikalarına dikka çekilerek, Zazaca ve Kurmanci lehçelerinin tehlikede olduğu belirtildi.
Dr. Haşim Ehmed Zade, Rojhilatê Kurdistan-İran’da Kürt dilinin durumunu anlatarak, Rojhilat’ta eğitimin Fars dilinde verilmesi yoluyla asimilasyonun gerçekleştiğine dikkat çekerek, “İran devletinin politikalarına rağmen, edebiyat ve kültür hareketi ile kurumsal çalışmalar devam ediyor. Kürt kültürüne, edebiyatına ve diline hizmet ediyor. Rojhilatê Kurdistan Kürtleri dillerine ve kültürlerine bağlıdır” dedi.
“Rojava ve Kobanê üniversitelerinde Kürtçe eğitim alanındaki engeller” başlığında yapılan oturumda ise, üniversitelerin eğitim sisteminde Kürtçe önündeki engeller tartışıldı.
Üçüncü oturumda, Kürtçe eğitimin önündeki başlıca engellerin bilimsel kaynak, kitap eksikliği, üniversitelerde uzmanlaşmış öğretim kadrosu eksikliği ve Kürtçe bilimsel kavramlar için genel bir sözlük olmaması olduğu belirlendi.
Dilin, eğitimin ve öğrencilerin gelişmesi için Eğitim Komitesi, Kürt Dil Kurumu ve üniversiteler birlikte çalışmalı, Kürtçe bilimsel kaynak ve kavramlar hazırlanmalı, uzman ve akademik bir kadro olması gerektiği belirtildi.
Alınan birçok kararla sona eren çalıştayın bazı kararları şöyle:
“*Üniversite, Eğitim Komitesi ve Kürt Dil Kurumu arasındaki işbirliği artırılmalı.
*Üniversiteler, başta Kürtçe materyaller olmak üzere Kürt dilinin mevcut sorunları üzerinde ciddi şekilde çalışmalıdır.
*Kürt Dil Kurumu, üniversite öğretim üyelerinin eğitiminde büyük bir rol oynamalıdır.
*Üniversitelerin dil politikası belirlenmeli, bunu Özerk Yönetim de yapmalıdır.
*Sözleşmeler ve üniversite fakülteleri ile ilgili tüm resmi belgeler Kürtçe olmalıdır.
*Üniversiteler, eğitimini tamamlamış kişilere önem vermelidir.
*Kürtçe dil sınavlarının seviyeleri, üniversitelerde eğitim ve istihdam için temel şart olmalıdır.
*Üniversite materyallerinin hazırlanması ve özellikle çeviri alanında bir merkez oluşturulmalıdır.”