İSTANBUL - Uluslararası Af Örgütü, 2022’de ölüm cezası infazlarının son beş yılın en yüksek seviyesine çıktığını duyurdu.
Uluslararası Af Örgütü, her yıl dünya genelinde ölüm cezalarını incelediği raporunun 2022 basımını yayımladı. Raporda, Ortadoğu ve Kuzey Afrika’da ölüm cezasını en sık uyguladığı bilinen ülkelerin infazları artırması sonucunda 2022’de infazların son beş yılın en yüksek sayılarına ulaştığı belirtildi.
EN ÇOK İNFAZ UYGULAYAN ÜLKE ÇİN
“2017’den beri dünya genelindeki en yüksek adli infaz sayısı kaydedildi. Suudi Arabistan’da bir günde 81 kişinin ölüm cezası uygulandı. Bilinen 20 ülke infaz gerçekleştirdi. Altı ülke ölüm cezasını kısmen veya tamamen kaldırdı” denilen raporda, “2021’deki infazlara kıyasla yüzde 53’lük bir artışla, 20 ülkede bilinen toplam 883 kişinin ölüm cezası uygulandı. Geçen yıl Çin’de uygulandığı bilinen binlerce infazı kapsamayan infaz sayısındaki bu ani artışın kaynağı, Orta Doğu ve Kuzey Afrika’daki ülkelerdi. Bu ülkelerde 2021’de kaydedilen infaz sayısı 520 iken 2022’de 825 oldu” ifadelerine yer verildi. Raporun devamında, “Kaygı verici bir gelişme olarak, Çin dışında dünyadaki bilinen infazların yüzde 90’ı bu bölgedeki üç ülke tarafından gerçekleştirildi. İran’da kaydedilen infazlar 2021’de 314’ten 2022’de 576’ya çıktı. Suudi Arabistan’da infaz sayısı üç katına çıkarak 2021’de 65’ten 2022’de 196’ya yükseldi; bu, Uluslararası Af Örgütü’nün Suudi Arabistan’da 30 yıldır kaydettiği en yüksek sayıydı. Mısır ise 24 kişinin ölüm cezasını uyguladı. Ölüm cezası uygulaması Çin, Kuzey Kore ve Vietnam gibi bu cezaya sık sık başvurduğu bilinen bazı ülkelerde gizlenmeye devam etti. Bu da küresel sayıların çok daha yüksek olduğu anlamına gelmektedir. Çin’de öldürülen kişi sayısı tam olarak bilinmese de Çin’in 2022’de de İran, Suudi Arabistan, Mısır ve ABD’den önce dünyanın en yüksek sayıda infaz uygulayan ülkesi olduğu açıktır” denildi.
SAYILAR GİZLENİYOR
“2022’de Afganistan, Kuveyt, Myanmar, Filistin ve Singapur’da infazlar sürerken, infaz sayıları İran’da 314’ten 576’ya, Suudi Arabistan’da 65’ten 196’ya ve ABD’de 11’den 18’e çıktı” denilen raporda, şu ifadelere yer verildi: “2021’e kıyasla 2022’de, uyuşturucuyla bağlantılı suçlara dayalı kayıtlı infaz sayısı iki katına çıktı. Uyuşturucuyla bağlantılı infazlar; ölüm cezasının yalnızca kasten öldürme içeren ‘en ciddi suçlarda’ uygulanması gerektiğini belirten uluslararası insan hakları hukukunun ihlalidir. Bu türde infazlar Çin’de, Suudi Arabistan’da 57, İran’da 255 ve Singapur’da 11 kaydedildi ve Uluslararası Af Örgütü’nün dünya genelinde kaydettiği toplam infaz sayısının yüzde 37’sini oluşturdu. Uyuşturucuyla bağlantılı suçlara dayalı infazların Vietnam’da da uygulanmış olması muhtemel ancak Vietnam’da sayılar devlet sırrı olarak saklanmaya devam ediyor. İnfaz sayısı artarken, kaydedilen toplam ölüm cezası sayısı genel itibariyle aynı kaldı ve 2021’den 2 bin 52’den 2022’de 2 bin 16’ya gerileyerek çok sınırlı bir azalma gösterdi.”
KİMİ ÜLKELER ÖLÜM CEZASINI KALDIRDI
Raporda altı ülkenin ölüm cezasını kısmen veya tamamen kaldırmasının umut verici olduğu belirtilerek, “Kazakistan, Papua Yeni Gine, Sierra Leone ve Orta Afrika Cumhuriyeti tüm suçlar için ölüm cezasını kaldırırken Ekvator Ginesi ve Zambiya adi suçlar için ölüm cezasını kaldırdı. Aralık 2022 itibariyle 112 ülke ölüm cezasını tüm suçlar için, dokuz ülkeyse yalnızca adi suçlar için kaldırmıştı. Liberya ve Gana’nın ölüm cezasını kaldırmaya yönelik yasama adımlarıyla olumlu yöndeki gidişat devam etti. Sri Lanka ve Malezya yetkilileri ise ölüm cezası uygulamasına başvurmayacaklarını açıkladı. İlaveten, Malezya Parlamentosu’nda zorunlu ölüm cezasını kaldırmayı öngören yasa tasarıları hazırlandı” denildi.