Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Colemêrg Milletvekili Öznur Bartın, Erzincan T Tipi Kapalı Cezaevi’ndeki hasta tutsak Engin Uysal’ın durumunu Meclis gündemine taşıdı. 

 

Öznur Bartın, Adalet Bakanı Yılmaz Tunç’un cevaplaması istemiyle Meclis’e sunduğu önergede, Uysal’ın ailesiyle 20 Nisan’da yaptığı telefon görüşmesinde aktardıklarına yer verdi. Önergede, “Kendisinin ve birçok politik mahpusun ‘tekli, karanlık ve hava almayan’ hücrelere konulduğu, tüm yaşamsal malzemelerine el konulduğu ve baskı ortamının ağırlaştığı aktarılmıştır. Mahpus Uysal’ın ‘Bu son telefonum olabilir’ ifadeleriyle, iletişim haklarının engellenebileceğine dair ciddi bir uyarıda bulunması, kamuoyunda büyük bir endişeye neden olmuştur. Mahpusun annesi, oğluyla bir haftayı aşkın süredir iletişim kuramadıklarını, hücreye alındığını ise cezaeviyle yaptığı telefon görüşmesinde bir gardiyandan öğrendiklerini ifade etmiştir” denildi. 

 

‘BAKANLIK HAREKETE GEÇMELİ’

 

Anayasa ve uluslararası sözleşmelerin işkence ve kötü muameleyi yasaklayan ve tutsakların yaşam haklarını güvenceye alan ilgili maddelerine de yer verilen önergede, “Bu bağlamda, Erzincan T Tipi Kapalı Cezaevi’nde yaşandığı iddia edilen ağırlaştırılmış izolasyon, haberleşme engeli ve yaşam koşullarının kötüleştirilmesi gibi uygulamaların, ülkenin taraf olduğu bu bağlayıcı uluslararası düzenlemelerle uyumluluğu ciddi biçimde sorgulanmaktadır. Bu gelişmeler ışığında ceza infaz sisteminde şeffaflığın sağlanması, mahpuslara yönelik keyfi ve insan onurunu zedeleyen uygulamaların engellenmesi ve ihlallerin giderilmesi amacıyla Bakanlığınızın ivedilikle harekete geçmesi elzemdir” ifadelerine yer verildi. 

 

Öznur Bartın, Bakan Tunç’a şu soruları yöneltti: 

 

* Erzincan T Tipi Kapalı Cezaevi’nde Engin Uysal ve aynı koğuşta bulunan diğer politik mahpusların tek kişilik, karanlık ve hava almayan hücrelere konulmasının hukuki dayanağı nedir? Bu uygulama hangi idari veya disiplin prosedürüne dayanmaktadır?

 

* Bu tür hücrelerin fiziksel koşulları nedir? Günlük hava alma, ışık, ısıtma, temizlik, hijyen ve iletişim imkanları açısından hangi standartlara uygunluk denetimi yapılmaktadır?

 

* Mahpusların tüm yaşamsal malzemelerine el konulmasının gerekçesi nedir? Bu işlem hangi yasal ya da idari kararla gerçekleştirilmiştir? Bu sürece ilişkin tutanak, tebligat ve denetim raporları mevcut mudur?

 

* Engin Uysal’ın ‘Bu son telefonum olabilir’ sözleriyle haberleşme haklarının engellenmesi ihtimali doğmuştur. Mahpusun avukatı ve ailesiyle iletişim kurma hakkı güvence altına alınmış mıdır? Bu hak fiilen kullanılabilir durumda mıdır?

 

* 1 Ocak 2025 tarihinden bu yana Erzincan T Tipi Cezaevi’nde tekli hücreye alınan mahpus sayısı kaçtır? Bu uygulamanın ortalama süresi nedir ve uygulama kimleri kapsamaktadır?

 

* Bu mahpuslardan herhangi birinin sağlık durumu kötüleşmiş midir? Cezaevi sağlık birimi tarafından yapılan psikolojik ve fiziksel muayene kayıtları mevcut mudur?

 

* Hücre uygulamasına tabi tutulan mahpuslara yönelik bir disiplin soruşturması yürütülmüş müdür? Savunma hakları gözetilmiş midir? Bu işlemlere karşı başvuru yolları etkin biçimde tanınmış mıdır?

 

* Erzincan T Tipi Cezaevi, son bir yıl içerisinde Adalet Bakanlığı, Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK), Kamu Denetçiliği Kurumu veya Avrupa İşkenceyi Önleme Komitesi (CPT) gibi denetleyici kurumlarca ziyaret edilmiş midir? Varsa denetim raporlarının içeriği nedir?

 

* Ceza infaz kurumlarında ağırlaştırılmış izolasyon uygulamaları hakkında Bakanlığınızca tutulan son beş yıllık istatistiki veriler nelerdir? Uygulamanın yaygınlığı, süreleri, gerekçeleri ve sonuçlarına ilişkin kamuya açık bir rapor yayımlanması planlanmakta mıdır?

 

* Cezaevlerinde mahpuslara yönelik ağır hak ihlallerinin önlenmesi amacıyla Bakanlığınız tarafından yürütülen bağımsız izleme, denetim ve önleyici politika mekanizmaları nelerdir? Bu süreçlere bağımsız uzmanlar, sivil toplum örgütleri ve akademik kurumların katılımı sağlanmakta mıdır? “