‘Kürtçe yasal düzenlemeyle anayasal güvenceye kavuşturulmalı'

img

AMED - Kürtlerin baskılara karşı kültürlerini, edebiyat ve kilamlarını yaşatmak için yaşamsallaştırması gerektiğini dile getiren MED-DER yöneticisi Halil İbrahim Taş, “Kürtçe seçmeli dersle geçiştirilemez. Eğitim dili olmalı ve statüye kavuşturulmalıdır” dedi. 

2000 yılından beri her yıl 21 Şubat Dünya Anadil Günü olarak kutlanıyor. Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) her yıl tehlike altındaki diller atlasını paylaşıyor. UNESCO’nun paylaştığı verilere göre; çocuklar tarafından anadil olarak konuşulmayan dillerin "kesinlikle tehdit altında" olduğu belirtiliyor. Kürt dili baskı ve yasaklamalardan dolayı de bu kategoride yer alıyor. Dil bilimciler, Kürtçenin eğitim dili olarak kabul edilmemesi, Meclis başta olmak üzere kamusal alanda konuşulmasının yasaklanması nedeniyle büyük bir tehdit altında olduğu belirtiyor. 
 
Mezopotamya Dil ve Kültür Araştırma Derneği (MED-DER) Yöneticisi İbrahim Halil Taş, Kürtçenin resmi dil olması gerektiğini vurguladı. 
 
21 ŞUBAT’IN KÜRTLER İÇİN ÖNEMİ 
 
Kürt halkının dilinin de boyunduruk altında olduğunu ve bu anlamda 21 Şubat’ın Kürt halkı için büyük bir önem taşıdığını ifade eden Taş, Kürt dilinin geleceği için devletin herhangi bir adım atmadığını ve çalışma yapılmadığına dikkati çekti. Taş, cumhuriyetin ilanıyla birlikte Kürtçe ile birlikte birçok dilin yok sayılmaya başlandığını belirterek, “Kürt toplumunun dili yasaklı ve vahşi bir asimilasyona maruz kalıyor. Kültürleri ve dilleri yok olmakla karşı karşıya. Cumhuriyet kurulduğunda anadoluda onlarca dil konuşuluyordu ama şuan bunların hepsi yok oldu. O dillerden sadece Kürtçe kaldı. Kürtçe sözlü edebiyatı güçlüydü. Kürtler dilleri ve edebiyatları için devletin uyguladığı bu politikalara karşı mücadele etti ve ayakta kalmayı başardı” dedi. 
 
‘ÇOK ÇALIŞMALIYIZ’
 
Kürt halkının özgürlük mücadelesi, yok olmanın eşiğinde olan Kürt dilini de ayakta tuttuğunu belirten Taş, “Bugün Kürt dili Kurmancî ve Kirmanckî olmak üzere 2 lehçede yoğunlukla konuşuluyor. Kurmancî de küçükte olsa adımlar atılmış. Bu aşamada devlete sorarsan her şey serbest ama öyle bir şey yok. Yapılanlarla söylenenler birbirine uymuyor. Celadet Elî Bedirxan ve arkadaşlarının Latin Alfabesini Hawar Dergisi’nde kullanmasından sonra Kürtler arasında Kürtçe yazı dili olarak yayıldı ve kullanıldı. Bundan sonra Kürtçenin önü açıldı. Ama yetmez tabi ki de, bizlerin bu konuda çok daha fazla mücadele etmemiz gerekir. Dilimiz ve kültürümüz daha ileriye taşıyabilmeliyiz. Bu konuda da yenilikçi birçok çalışma, proje gerekiyor” diye belirtti. 
 
‘KÜRTÇE RESMİ DİL OLMALIDIR’
 
Konuşulmayan dilin tehlike altında olduğunu ifade eden Taş, “Bizlerin, çocuklarımızın, gençlerimizin Kürtçe konuşması gerekiyor. UNESCO’nun bir tespitine göre; bir ailede çocuklar tarafından konuşulmayan dil tehlike altındadır. Kürtçe de bu durumdadır. Bu konuda devlete gerekli baskıları yapılması gerekiyor. Çünkü dilin evlerden, dernek ve sivil kuruluşların dışına çıkıp sokaklara, pazarlara ulaşması gerekiyor. Dilin bir statüsü olmalı o da yasal düzenlemelerle anayasada garanti altına alınmalıdır. Kürt dili resmi dil olmalıdır” diye konuştu. 
 
‘SEÇMELİ DERSLE GEÇİŞTİRİLEMEZ’
 
İktidarın anadilin yasak olmadığı ve bu alanda çalışmalar yapıldığına dair ortaya atılan iddialara ilişkin ise Taş, “Aileler okullarda Kürtçe dili seçimi yaptıklarında onlarca sorunla karşı karşıya kalmaktadırlar. Bu yaklaşımdan da görüyoruz ki; samimi değiller. Devletin, Kürtlerin dili ve kültürüne karşı olan duruşu ortadadır. Türkiye’de Cumhuriyetin ilanından bu yana nüfusun 3’te 1’i Kürtlerden oluşuyor. Bu halkın dili resmiyette yok, sadece 2 seçmeli dersle geçiştirilmeye çalışıyor. Bunlar kabul edilebilir gibi değil. Kürtçenin eğitim dili olması ve statü verilmesi için yasal düzenlemeler yapılmalıdır” diye konuştu. 
 
‘HERKES SORUMLULUK ALMALI’
 
Kürtlere de anadilin gelişmesi ve kaybolmaması için sorumluluk düştüğünü kaydeden Taş, “Bu anlamda asimilasyona karşı mücadele edip dilimize sahip çıkmalıyız. Kültürümüz ve dilimiz sadece 21 Şubat’ta değil her zaman aklımızda ve yaşamınızda olmalı. Kendimizi kültürümüzü, sözlü edebiyatımızı, şarkılarımızı ve söylemlerimizle yaşamsallaştırmalıyız. Dil toplumun sorunudur. Toplumda yaşayan herkesin sorumluluk alması gerekir. Kürtçe, Kürtlerin sorunudur” dedi.   

Diğer başlıklar

19:15 Marmarisliler 25 gündür nöbette
19:12 116 milletvekili, İmamoğlu için imza kullandı
18:58 Cizîr’de 3 kişi tutuklandı
18:28 İstanbul'da Şehir Hatları seferleri iptal edildi
18:22 Kayyımın Mahsa Amini’nin fotoğraflarını silmesine tepki
18:15 Baş eğmeyen gazeteciye ‘polise mukavemet’ cezası!
17:33 Mehmet Türkmen’in tutukluğuna itiraz reddedildi
17:07 Narin Güran cinayetinde 12 sanık hakkındaki iddianame kabul edildi
17:03 İsrail 602 Filistinli rehineyi serbest bırakacak
16:39 İran'da tedavisi engellenen tutsak yaşamını yitirdi
16:31 Çocuğa tecavüz dosyasına gizlilik kararı
16:26 Ekolojistler: Doğa için mücadele etmekten başka seçenek yok
16:25 Meclis Başkanı Kurtulmuş’tan ‘süreç’ açıklaması
16:22 HDK soruşturmasında 35 kişiye tutuklama talebi
16:15 Amed'de 21 Şubat konseri düzenlenecek
15:30 HDK Eşsözcüsü Meral Danış Beştaş: Mücadelemizden geri adım atmayız
15:08 Kürt partilerinin emektarı Şehmus Yavuz toprağa verildi
15:00 “Hiva” filmi izleyiciyle buluştu
14:57 Çayırlılar ağaç kesimine karşı ayakta
14:19 Bayındır: Öcalan’ın çözüm iradesi sizin tıkatan politikalarınızı yenecektir
14:08 21 Şubat etkinlikleri: Anadilde eğitim ve yasal güvence talepleri GÜNCELLENİYOR
14:01 Avukatlardan tutuklama ve gözaltı protestosu | YENİLENDİ
13:41 HDK’lilerin savcılık ifadeleri başladı
13:18 Cizîr'de 2 gözaltı
12:57 Qaxizman’a giriş yasaklandı
12:56 Ahmet Özer'e 15 yıla kadar hapis istemi: Kent uzlaşısı suçlama yapıldı
12:33 İstanbul’da ‘anadilde eğitim’ paneli düzenlenecek
12:23 Sanatçılardan gözaltılara tepki: Suçlamalarınız hakikatin güneşinde kar gibi eriyecek
11:55 Ekrem İmamoğlu adaylık için başvurdu
11:51 Şirnex'te 2 kişi tutuklandı
11:32 'Sözümüz bitmedi' kampanyası 8 Mart etkinlikleriyle sürecek
11:27 HDK soruşturmasında gözaltına alınanlar adliyede
11:25 Şirnex'te 19 köy yolu ulaşıma kapandı
10:53 Amed Büyükşehir Belediyesi Kadın Korosu kuruldu
10:37 Aileler İmralı’ya gitmek için başvurdu
09:48 Ekonomist Çeleng Omer: Sorunlarını çözemeyen Türkiye transit ülke olma avantajını kaybeder
09:36 Yaşamını yitirenlerin isimleri de HDK soruşturmasında
09:34 Av. Şemdin Şahin: ‘Umut hakkı’ koşulsuz, şartsız yerine getirilmeli
09:27 Serhat’ta bin 409 yerleşim yerinin yolu kapandı
09:17 Yöre derneklerinin 'yeni süreç' kaygıları ve talepleri
09:16 Valiliğin eylem yasağı 2 yıl sonra iptal edildi!
09:16 ‘Çözüm için anayasal güvence sağlanmalı’
09:15 Kayyım protestosuna dava
09:12 Hüseyin Deniz öykü yarışması için başvurular başladı
09:11 Polis şiddeti nedeniyle görme kaybı yaşıyor
09:09 Tutsak Sayak: Barıştan bahsedip, cezaevlerinde baskıyı artırıyorlar
09:03 Savaş Barik'in hakikat arayışı: Ben kimim?
09:02 Geri dönüşüm işçileri: Asıl zorluk insanların bakışları
09:00 21 ŞUBAT 2025 GÜNDEMİ
08:43 14 il için 'sarı' ve 'turuncu' kodlu uyarı
20/02/2025
23:53 İran, bir Kürt kolberi yaraladı
22:44 ATO ve TTB’den panel: İş yeri hekimlerinin mesleki bağımsızlığı ortadan kalktı
21:29 Hayvan hakları savunucuları: Ülker Güleryüz hedef gösterildi
21:24 Qaxizman Belediyesi etrafında sivil polisler toplandı
21:22 DEM Parti PM üyesi Senem Eriş gözaltına alındı
20:44 Haber siteleri ve kişisel X hesaplarına erişim engeli
20:39 Duran Kalkan: Önder Apo son derece net ve kararlı biz de kararlıyız
20:20 İdlib'teki patlamada ölü sayısı 7'ye yükseldi
20:18 Qaxizman Belediye Eşbaşkanı Alkan: Kayyıma gerekçe için ceza verdiler
19:55 Motokuryelerin trafiğe çıkması yasaklandı
19:22 Danimarkadan Avrupa'ya silahlanma çağrısı
19:19 MHP'li belediyede hayvan katliamı iddiası
19:17 Tişrîn çevresi bombalandı
19:13 Kayyım protestosu: Direnişi büyütmeye devam edeceğiz
19:09 Kürt partilerinin emektarı Şehmuz Yavuz yaşamını yitirdi
19:03 Qaxizman Belediyesi eşbaşkanına 6 yıl 3 ay ceza
19:01 Suruç Katliamı anması: Vazgeçmeyeceğiz
18:22 Ankara Barosu'ndan Ülker Güleryüz için başvuru
18:19 Trump'tan Washington demokrat hükümetini devirme çağrısı
18:17 Kütahya'da kadına saldırı
18:15 Greve saldırılara tepki: AKP yine şaşırtmadı!
18:13 Gazeteci Lütfiye Burcu Kara tahliye oldu
18:11 Êlih’te 3 genç tutuklandı
18:07 Kayyımın kadın düşmanlığı: Resim ve ‘Jin jiyan azadî’ yazısını sildirdi
18:00 ÇHD'li Seda Şaraldı tahliye edildi
17:56 İran'da bir yılda 975 kişi idam edildi
17:54 Kobanê'ye saldırı
17:41 Sanatçı Pınar Aydınlar polis şiddetine karşı açlık grevine başladı
17:39 Sahte içkiden ölenlerin sayısı 63'e çıktı
17:34 Anadil günü etkinlikleri: Kürtçe resmi dil olmalı
16:27 Hukuk örgütleri: Savunma biat etmeyecek
16:26 Geçim sıkıntısı nedeniyle intihara sürüklendi
16:24 ÖHD'li Sarsılmaz tahliye oldu
16:07 Sosyalist parti ve oluşumlardan 'Demokratik Türkiye için mücadele' çağrısı
15:50 JINNEWS’in X hesabına erişim engeli
15:10 Bakanlık önünden Nihadioğlu’nun şüpheli ölümünün aydınlatılması talep edildi
15:03 15 basın örgütünden tepki: Gazeteciler derhal serbest bırakılmalıdır
14:59 Mikail Aslan’dan ‘Dîdar’ adlı müzikal
14:28 Hukuk örgütlerinden Seda Şaraldı duruşması öncesi açıklama
14:15 Nergiz Muhammedi’den 3 kadın tutsak için çağrı
14:13 ‘Kayyım atamalarıyla demokratik çözüm iddiasının önüne geçemezsiniz’
14:11 Dêrsim’de gözaltı, yasak ve kayyım protestosu
13:26 Şebnem Korur Fincancı beraat etti
13:17 Babacan'dan Bakırhan'a taziye ziyareti
13:13 Tevriz Dora davasında bilirkişi raporu beklenecek
13:06 HDK’den dayanışma çağrısı: Adalet için Çağlayan'a
12:50 Ormanlık alana 42 RES türbini için onay verildi
12:48 NûJINHA’nın Halep muhabiri ve haber kaynaklarına tehdit
12:24 ÖHD'li avukat hakkında tahliye kararı
11:47 HDK'ye operasyon: Savcının değişmesiyle dosya da değişti
11:17 TJA’dan 8 Mart deklarasyonu: Kadın kırımına isyan ediyor, özgürlüğe yürüyoruz
10:57 Barış Vakfı: Gözaltılar süreç açısından kaygı verici
10:44 Asrın Hukuk Bürosu İmralı’ya gitmek için başvurdu
10:40 Temelli: 25 milyon Kürt var ama Meclis'te Kürtçe selamlama yasak
10:22 Wan’da 264 yerleşim yerinin yolu ulaşıma kapandı
10:21 ‘Anadil önünde engel teşkil eden yasalar değişmeli’
10:19 'Bir halkı var eden dilidir, Kürtçe resmi dil olmalı'
10:18 'Anadil talebinin karşılanmasının bir adım uzağındayız'
09:53 İstanbul Boğazı çift yönlü gemi trafiğine kapatıldı
09:50 AK Bakanlar Komitesi'ne çağrı: Öcalan'ın özgürlüğü için sorumluluk alın
09:31 36 ilde kar tatili
09:25 DEM Parti İstanbul’da kongreye gidiyor: Halkların ortak ittifakını kuracağız
09:22 Meteoroloji'den kar uyarısı
09:21 Federe Kürdistan Bölgesi’nin gözü kulağı İmralı’da
09:18 Yağız: Abdullah Öcalan'ın dengeleri değiştirecek perspektifi var
09:17 İl Özel İdaresi, kaplıcaları AKP ve BBP’li belediyelere kiraladı
09:16 92 yaşındaki Enze Tuneli, 31 yıldır oğlunun yolunu gözlüyor
09:14 'Egid Roj katliamı belgelediği için hedef alındı'
09:11 Güleryüz: Kürt sorununun müsebbibi CHP'dir, çözümde sorumluluk almalı
09:05 TV kanalı 'örgüt propagandası' sayıldı, kahvehane mühürlendi
09:03 Köyleri 35 yıldır yasaklı: Abdullah Öcalan'ın çağrısını bekliyoruz
09:02 Önder görüşmeleri anlattı: Mesajları Öcalan’a ileteceğiz
09:00 20 ŞUBAT 2025 GÜNDEMİ
08:14 Amed'de kar yağışı
08:05 Gençlerin kayyıma karşı direnişi sürüyor
19/02/2025
23:59 TÜSİAD yöneticileri hakimliğe sevk edildi
23:47 Wan Büyükşehir Belediye Eşbaşkanları: Kayyımları kalıcı bir şekilde göndereceğiz
22:51 Hamas'tan yeni teklif: Rehineleri tek seferde bırakalım, İsrail çekilsin
22:02 Mezopotamya Ajansı’na erişim engeli
21:42 DEM Parti Eş Genel Başkanlarından TÜSİAD soruşturmasına tepki
20:39 Trump, Zelensky için ‘seçilmemiş diktatör’ dedi
20:33 Wan'da şiddet uygulayan polisler hakkında suç duyursu
20:01 Sakık: Kayyım atandığı koşullarda nasıl barışı sağlayacaksınız?
19:52 BM önünde eylem: Abdullah Öcalan ile görüşmeler insanlık için tarihi fırsat
19:42 Gözaltı ve tutuklamalar İzmir’de protesto edildi
19:39 Çewlîg’te 21 Şubat etkinliği
19:28 Saliha Aydeniz: Anadil hakkı pazarlık konusu yapılamaz
19:24 Colemêrg'te eğitime bir günlük ara verildi
18:53 KHK eyleminde işten çıkarılan akademisyenlere dikkat çekildi
18:45 İzmir'de kadın cinayeti
18:25 CHP Kurultayı'na dair talebe ret
18:09 Kayyım protestosu: Hakkımızın gasp edilmesine alışmayacağız
18:02 31 yıllık tutsağın tahliyesi 6 ay daha ertelendi
17:14 HDK operasyonu: Konferans ve genel kurul etkinlikleri suç sayıldı
17:10 TÜSİAD Başkanı Turan’a soruşturma: İfadeye götürüldü
16:46 Gözaltındaki HDK'lilerin emniyet ifadeleri başladı
16:36 Wan raporu: Devlet eliyle hak ve özgürlükler ayaklar altına alındı
16:21 İstanbul’da kar tatili
15:56 Eski DİHA muhabiri Oğlağı tutuklandı
15:14 Adalet Bakanı: İmralı için başvurusu olursa izni sağlarız