Berdevka Meclisa Jinan a Partiya Wekhevî û Demokrasiyê ya Gelan (DEM Partî) Halîde Turkoglû, li navenda giştî ya partiya xwe têkildarî geşedanên di rojevê de daxuyanî da. Halîde Turkoglû ya ku di destpêka axaxaftina xwe de binçavkirina nûçegihana JINNEWS’ê Oznûr Deger bi bîr xist û kesên di erdheja 6'ê Sibatê de jiyana xwe ji dest dan bi bîr anî. Halîde Turkoglû got: “Ez careke din diyar dikim ku em zextên li ser kedkarên çapemeniya azad qebûl nakin û em van binçavkirin û girtinan şermezar dikin."

 

‘DEMA GEL DI REWŞEKE ZEHMET DE KIZILAYÊ KON DIFIROT’

 

Halîde Turkoglu, anî ziman ku tevî 2 sal di ser erdheja 6'ê sibata 2023'yan  re derbas bûye jî hê jî mexdûriyeta bi hezaran kesî ji holê nehatiye rakirin û wiha got: “Me ji bîr nekir ku Kizilayê dema gel ji bo jiyana xwe têdikoşiya kon difirot. Tevî ku îro jî bi sedan jin û zarok di konteyniran de têkoşîna jiyanê didin, ji bo hikûmetê şerm e ku ev pirsgirêk nehatine çareserkirin. Ji bo hikûmetê şerm e ku her çend 2 sal di ser erdhejê re derbas bibin jî pirsgirêkên av, germkirin û stargehê berdewam dikin. Yên ku diyar dikin wan xanî teslîm kirine, çavên xwe ji têkoşîna jiyanê ya li bajarên konteyniran re digirin. Êş û azaran careke din nîşanî me da ku li vî welatî li hemberî erdhejê plan û siyaseteke demdirêj tune ye. Li vî welatî li ser çawaniya veguhertina herêmên erdhejê çawa dikirin bibin qadên berjewendiyê polîtîka tên meşandin. Heta ku em hebin, em ê tu carî dev ji eşkerekirina van polîtîkayan bernedin û bi jin û zarokên di erdhejê de mexdûr bûne re hevgirtina xwe zêde bikin. Em ji rayedaran dipirsin: Ji bo mexdûriyeta piştî erdheja ku navenda wê Mereş bû pêk hat çareser bikin hûn li benda çi ne? Çima mirov hîn jî neçar in li bajarên konteynerê bijîn?  Çareserkirina van pirsgirêkan erka hikûmetê ye."

 

‘LI SER DESTKEFTIYÊN JINAN ÊRIŞ HENE’

 

Halîde Turkoglu, anî ziman ku ew şerê li Rojhilata Navîn û Sûriyê ji nêz ve dişopînin û wiha berdewam kir: “Dixwazin nexşeyên Rojhilata Navîn ji nû ve xêz bikin. Pêşketinên li Afganîstan, Lubnan, Ukrayna û herî dawî jî li Sûriyeyê nîşana vê yekê ne. Em weke jin geşedanên li Sûriyeyê bi rûxandina rejîma Baas a Sûriyeyê û derbasbûna desthilatdariyê ji HTŞ’ê re bi baldarî dişopînin. Ji ber ku em baş dizanin ku; Sîstemên serdest a mêr dixwaze nexşeyên li Rojhilata Navîn biguherîne. Maf û destkeftiyên jinên ku di bin serweriya vê pargala dixwaze biguherîne de ne di hedefê de ne. Me ev yek di rejîma Talîban de dît.  Me li Iraq û Îranê dît. Îro jî em şahid in ku heman polîtîka ji aliyê rêveberiya nû ya Sûriyeyê ve jî tê xwestin bê meşandin.”

 

Bi domdarî Halîde Turkoglû wiha got: 

 

“Bi taybetî nûçeyên li ser êrişên li dijî gelê elewî yên li Sûriyeyê û şewitandina goran nîşana wê yekê ye ku ev fikar çiqas di cih de ne. Dîsa gahiyên raya giştî yên li ser revandin û qetilkirina akademîsyena jin a Elewî Reşa? Nasir El-Elî xeteriya li ser  rewşa jinan eşkere kir. Em tu zîhniyeteke ku çavên xwe ji van komkujiyan re bigire û bide kirin qebûl nakin. Li hemberî vê yekê ez dixwazim bibêjim ku bi baweriya me ya bi hevgirtina jinan em ê kêliyekê jî jinên Sûriye û Rojava û mezinkirina hevgirtinê dûr nekevin. Ger ku rêveberiyek bê avakirin, divê ev rêveberî hemû gelên Sûriyeyê, jin, ciwan û nasnameyan bigire nava xwe. Ger wiha nebe, ji dûbarekirina êşên berê wê tu encam dernekeve û diyar e ku ji kaosa hemû hikûmetên ku li van axan bi nêzîkatiya yekparêz tevdigerin, rizgarî jî nebe.

 

HEVGIRTINÊ MEZIN BIKIN

 

Civata Jinan a Zenûbiya di banga xwe ya ji bo hikûmeta demkî de bi awayekî zelal diyar kir ku ji bo vê çi divê bê kirin. Li ku derê cîhanê dibe bila bibe, ti jin qebûl nake ku qatilên jinan, yên sûcê li dijî jinê dikin û yên ku êrişî nasnameya wan a zayendî dikin di mekanîzmaya rêveberiyê de bin. Serhildana jinên Sûriyeyî, jinên Rojava û Civaka Jinan a Zenûbiya li hemberî rêzgirtina kesên ku siyasetmedara jin a Kurd Hevrîn Xelef qetil kirin jî serhildana me ye. Divê demildest dev ji vê biryarê berdin, banga Civaka Jinê ya Zennûbiya ji nedîtî ve bê. Divê kujerê Hevrîn Xelef bê darizandin. Em bang li hemû jinên cîhanê dikin ku bi vê bangê re hevgirtina bi jinên Sûriye û Rojava re mezin bikin.

 

ÊRIŞÊN SER BENDAVA TIŞRÎNÊ

 

Di dema ku nîqaşên rêveberiyê yên pêvajoya nû ya li Sûriyeyê dewam dikin, bomberdûman û êrişên hewayî yên li dijî Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê ji aliyê hêzên paramîlîter ên SMO'yê yên ji aliyê hêza siyasî ve tên xwarin dewam dikin. Li vir bi êrişên hewayî yên li ser Bendava Tişrînê, li hemberî hiqûqa navneteweyî sûcê mirovahiyê tê kirin. Êrişên li ser Tişrînê, şerê ku hikûmetê li dijî Bakur û Rojhilatê Sûriyê daye destpêkirin e. Gelên Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê ku li dijî vî şerî li ber xwe dan, ji ber ku bendavên xwe parastin, bûn hedefa êrişên hewayî yên hêzên siyasî. Nêzî 50 kes ji ber parastina xak û çavkaniya jiyana xwe hatin qetilkirin. Bi dehan kes birîndar bûn. Tevî vê yekê jî gel dest ji parastina bendavên xwe yên ku çavkaniya jiyanê ne, bernedan.

 

Em ji vê hikûmetê dipirsin; hûn ji gelê Rojava, jinên Rojava çi dixwazin? Mirov li dijî we qadên xwe yên jiyanê ku bi ked û bedelên mezin li ser hesabê canê xwe ava kirine, diparêzin. Dibêje, 'Dest nede axa min, jiyana nû ya ku min ava kiriye.' Dibêje 'Ez ji bo welatê we ne xeter im' û vê yekê bi hemû pêkanînên xwe nîşan dide.

 

DAXWAZÊN JINAN DIYAR IN

 

Daxwazên jinan û pêşniyarên çareseriyê diyar in. Meaşê herî kêm bi berçavgirtina berjewendiyên patron û sermayedaran nayê diyarkirin; Divê ji bo parastina berjewendiyên jin, kedkar û kedkaran û li gorî rastiya aborî ya welat bê diyarkirin. Divê keda lênêrînê tavilê were eşkerekirin û civakîkirin. Tayînên jinên ciwan ên zanîngehê yên ku nehatine tayînkirin divê demildest bên kirin. Divê mafên jinên ku dixwazin bi zilma Biryarnameya Hukmê Qanûnê bitirsînin, teslîm bibin. Divê qadên hilberînê yên ku dê aboriya jinê xurtir bikin, bên destekkirin. Divê pirsgirêkên malên jinên ciwan bên çareserkirin, polîtîkayên ku di perwerdehiyê de derfetên wekhev pêk tîne bên meşandin. Divê demildest rêziknameyên qanûnî yên ku jinên kedkarên malê karibin ji mafên xwe yên teqawîtbûnê sûd werbigirin, bên bicihanîn.

 

Ji bo van hemûyan şertê bingehîn misogerkirina aştiyê ye; ev tê wateya helwestgirtina ji bo aştiyê, ne şer.

 

TAYÎNKIRINA QEYÛMAN 

 

Binêrin, desthilatdariya siyasî ev 9 sal in bênavber desteserkirina vîna gel didomîne. Herî dawî ji bo Şaredariya me ya Sêrtê qeyûm hat tayînkirin. Wek mînakên berê, Hevşaredara me Sofya Alagaş jî bi awayekî bêhiqûqî, bi lez û bez û bi dosyayeke çêkirî ji wezîfeyê hat girtin. Her çend 9 sal in we vîna van gel û jinan kir hedef jî, jinan di her hilbijartinê de bi gotina 'Em di hevserokatiyê û temsîliyeta wekhev de israr dikin' şaredariyên me radestî dagirkeran nekir. Sêrtî û jinên Sêrtî di her du hilbijartinên herêmî de ev yek bi awayekî vekirî îspat kirin.

 

Yên ku vê bêhiqûqiyê dikin û vîna jinan desteser dikin dê li pêşberî edaletê hesab bidin. Dema ku ew roj bên, dema dagirkeran wê bi vê şermê bên bibîranîn, em ê bi feraseta xwe ya rêveberiyên herêmî yên azadiya jinê û bi prensîba hevserokatiyê û temsîliyeta wekhev, jiyana nû ava bikin. Ji ber ku feraseta me ya rêveberiyên herêmî ne fermana desteserkirin û talanê ye; li ser bingeha avakirina herêmî ye. Têgihiştina me ya rêveberiya herêmî li ser rawestana li gel gel û jinan, ne li ser avahiyên şaredariyan e. 

 

RÊYA AŞTIYÊ ZELAL E

 

Li aliyekê hûn ê vîna gelê Kurd û jinên Kurd desteser bikin, li aliyê din hûn ê bêjin aştî. Ji vê re dibêjin nesamîmî an jî hilweşîna çareseriyên ku hûn 100 sal in pêşniyar dikin. Ger bi rastî li vî welatî aştî pêk were, şert û mercên wê diyar in. Birêz Ocalan ku 26 sal in di bin tecrîdê de tê ragirtin, di her du hevdîtinan de jî van şert û mercan bi awayekî zelal eşkere kir.

 

Hevdîtinên bi birêz Ocalan re jî ji bo me jinan xwedî girîngiyeke mezin e. Perspektîfa wî ya çareseriyê di têkoşîna li dijî tundiya dewleta mêr de û di têkoşîna azadiya jinê ya li vî welatî de cihekî girîng digire. Ji ber ku ev perspektîf li ser esasê jiyana adil û wekhev a gelan, jinan, ziman, nasname û baweriyên cuda ye.

 

DIVÊ ÇARÇOVEYEKE QANÛNÎ YA HEVDÎTINAN HEBE 

 

Tecrîda li ser birêz Ocalan ku li dijî siyaseta şer nexşerêya aştiya bi rûmet pêşkêş kir îro jî berdewam dike, tecrîd rê li ber aştiyê venake. Helbet her du civînên ku hatine kirin ji bo me hêja ne, lê danîna çarçoveyeke yasayî ya van hevdîtinan ji her tiştî girîngtir e. Rêya bi destxistina vê jî rakirina tecrîdê bi hemû aliyên wê û misogerkirina şert û mercên xebatê yên Birêz Ocalan e. Ev gava yekem e li ser rêya aştiyê.

 

BIRYARA PINAR GULTEKÎNÊ BETAL BIKIN 

 

Cezayê muebbetê yê ku ji bo kujerê Pinar Gultekîn hatibû dayîn, ji aliyê daraza girêdayê vê hikûmetê ve hat betalkirin. Kiryarê ku ew qetil kir ji aliyê daraza vî welatî ve bi gotina 'provakasyoneke bêhiqûqî nebû' hat parastin. Divê ev biryara ku bi polîtîkayên bêcezakirinê hêzê dide sûcdaran û qetlîamên jinan rewa dike, divê demildest bê rakirin.

 

EM Ê RÊXISTINA XWE MEZINTIR BIKIN

 

Bi mezinkirina rêxistina xwe ya jinê em ê bi hev re deriyên jiyana azad û wekhev li vî welatî vekin. Bi rojan e em deng û gotinên xwe li qad, meydan, kuçe û panelan birêxistin dikin; Em tekezî li ser israra xwe ya ji bo aştiya bi rûmet dikin. Em ê bi vê biryar û baweriyê rêya xwe bidomînin.

 

Em ê bi xurtkirina hevgirtinê li dijî xizanî û bêkariyê li ber xwe bidin. Em ê li dora îradeya jinan li dijî siyaseta qeyûman bibin yek. Bi rakirina tecrîdê re em ê li dijî siyaseta şer aştiyeke bi rûmet bi hev re ava bikin. Û teqez em ê bi ser bikevin.”